Isıl İşleme Maruz Kalmış Bazik Maden Cüruflarının Puzolanik Özelliklerinin Araştırılması

Özet

Dünya üzerinde artan nüfus ve beraberinde getirdiği inşaat ve çimento kullanım ihtiyacı gün geçtikçe artmaktadır. Çimento üretimi aşamalarında doğa verilen zarar ve harcanan enerjinin önlenmesi için çimento yerine kullanılabilecek ürünler araştırılmaktadır. Çimento yerine kullanılabilen malzemelere puzolan denmektedir, puzolanlar doğada var olan ya da sonradan aktifleştirilen ince taneli yapılardır. Doğal yollarla elde edilmeyen puzolanların büyük bir çoğunluğu cüruf şeklinde bulunmaktadır. Metalürjik işlemler sonrası oluşan maden atıklarına ergitme cürufu denir. Isıl ve geri kazanım işlemleri sonucunda elde edilen bu ürünler atık olmakla birlikte ikincil işlemler ile ekonomiye kazandırılabilecek ikincil bir ham madde kaynağıdır. Günümüzde sıklıkla puzolan olarak kullanılan en büyük kaynaklar yüksek fırın cürufları ve çelik cüruflarıdır.

Bu çalışmada, eski maden cüruflarının ısıl işlem geçirmiş atığının puzolanik aktivitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Maden atık sahasından temin edilen numuneler çimento boyutuna öğütülmüşlerdir. Amasya yöresinde bulunan maden atığının puzolanik özellikleri ve öğütüle bilirliğinin incelenmesi amacı ile farklı devir ve sürelerde (20, 30, 40, 60, 90 ve 120 dk.) öğütülerek farklı boyutlara indirilmiştir. Elde edilen ürünler elek analizi yapılarak kimyasal içerik, süre ve devir ilişkisi ortaya konmuştur. Hangi sürede ve devirde tanecik boyutunun düşeceği ve puzolanik aktivitenin artacağı önemlidir. Daha sonra puzolanik aktivitelerinin belirlenebilmesi amacıyla farklı oranlarda çimentoya puzolan ikameli karışımları hazırlanarak 7/28 günlük kür süreleri sonunda dayanım aktivite indeksleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda 700 dv./dak. öğütme işleminde bilye sayısının öğütme işlemini etkilemediği, 1000 dv./dk. öğütme hızının maden cürufunu önemli oranda kırılmasına ve özgül yüzey alanı değerlerinde önemli yükselişler görülmüştür.