Cerrahi Hemşireliğinde Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı: Etik İkilem


Özet Görüntüleme: 33 / PDF İndirme: 32

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.13848063

Anahtar Kelimeler:

Cerrahi hemşireliği, yapay zekâ, etik ikilem

Özet

Yapay zekâ teknolojisinin sağlık hizmetlerinde kullanımı giderek artmaktadır. İnsansı özelliklere sahip olan yapay zekâ teknolojisinin hemşirelik bakım uygulamalarında kullanımının giderek yaygınlaşması hemşirelerin geliştirmesi gereken yeni bir alan olarak görülmektedir. Bu derleme, cerrahi hastasına bakım veren hemşirelerin bakımda yapay zekâ  teknolojisini entegre ederek uygulamalarına ve  yapay zekâ uygulamalarındaki olası  etik  ikilemlere dikkat çekmek amacıyla tasarlanmıştır.

Referanslar

Robert, N. (2019). How artificial intelligence is changing nursing. Nursing Management, 50 (9), 30–39. https://dx.doi.org/10.1097%2F01.NUMA.0000578988.56622.21

Şendir, M., Şimşekoğlu, N., Kaya,S., & Sümer, K. (2019). Geleceğin teknolojisinde hemşirelik. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 1(3), 209-214.

Büyükgöze, S., & Dereli, E. (2019). Dijital sağlık uygulamalarında yapay zekâ. VI. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi-Fen ve Sağlık, Ankara

Pepito, J. A., & Locsin, R. (2019). Can nurses remain relevant in a technologically advanced future?. International Journal of Nursing Sciences, 6(1), 106-110. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2018.09.013

Bekker, M., Coetzee, S. K., Klopper, H. C., & Ellis, S. M. (2015). Non- nursing tasks, nursing tasks left undone and job satisfaction among professional nurses in south african hospitals. Journal of Nursing Management, 23(8), 1115– 1125. https://doi.org/10.1111/jonm.12261

Erat, Ş., Korkmaz, M., Çimen, V., & Yahyaoğlu, G. (2011). Hemşirelerin iş yaşam kalitesinin motivasyona etkisi. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 1(1), 48-76. http://dx.doi.org/10.11611/yead.37495

Chang, H. Y., Huang, T. L., Wong, M. K., Ho, L. H., Wu, C. N., & Teng, C. I. (2021). How robots help nurses focus on professional task engagement and reduce nurses’ turnover intention. Journal of Nursing Scholarship, 53(2), 237-245. https://doi.org/10.1111/jnu.12629

Özkan, S., Salık Asar, A. (2022). Cerrahi Hemşireliğinde Tele Sağlık Uygulamaları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 38(1), 43-48. https://doi.org/10.53490/egehemsire.777580

Lo, A., Guarino, P., Richards, L., G. Haselkorn, J., & Wittenberg, G. (2010). Robot-assisted therapy for long-term upper-limb impairment after stroke. The New England Journal of Medicine, 1772-1783. https://doi.org/10.1056/nejmoa0911341

Turan Ş, Khorshıd L.(2022) Hemşirelerin Çalışma Ortamında Maruz Kaldıkları Ergonomik Risklerin İncelenmesi. Journal of Nursology. September 2022;25(3):126-131. doi:10.5152/JANHS.2022.764405

Baloğlu A, Kaplancalı UT ve Kılıç S. (2019) Bakıma ihtiyaç duyan yaşlılar için yardımcı sosyal robot araştırması ve analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2019;1-8. https://doi.org/10.31590/ejosat.626045

Doğan Merih, Y., & Akdoğan, E. (2021). Hemşirelikte yapay zekâ. 4th International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences, Ankara.

Pu L, Moyle W, Jones C (2019) . How people with dementia perceive a therapeutic robot called PARO in relation to their pain and mood: A qualitative study. J Clin Nurs. 2020 Feb;29(3- 4):437-446. doi: 10.1111/jocn.15104. Epub 2019 Dec 2. PMID: 31738463.

Çoban, N., Göktaş, S., & Gezginci, E. (2020). Surgical procedures in covid-19 patients. In Duran, N., & Demir, H. (Eds). Current Researches in Health Sciences (pp. 211-222) Gece Akademi. ISBN:978-9949- 46-028-0.

Thuemmler, C., & Bai, C. (Eds.). (2017). Health 4.0: How virtualization and big data are revolutionizing healthcare (pp. 2168-2194). Cham Switzerland: Springer International Publishing

Clancy, T. R. (2020). Artificial Intelligence and Nursing: The Future Is Now. JONA: The Journal of Nursing Administration, 50(3), 125-127

Uzun, T. (2020). Yapay Zekâ ve Sağlık Uygulamaları. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 80-92. Erişim Tarihi:28.05.2021 Erişim: https:// dergipark.org.tr/en/pub/ikacuiibfd/issue/54124/710604

Ronquillo CE,Peltonen LM , Pruinelli L,Chu,CH, FAAN SB, Ana Beduschi LLB, LLM and etc (2021). Artificial intelligence in nursing: Priorities and opportunities from an international invitational think-tank of the Nursing and Artificial Intelligence Leadership Collaborative. Journal of Advanced Nursing .2021;77(9):3707-17.19).

Erikson, H., & Salzmann Erikson, M. (2016). Future challenges of robotics and artificial intelligence in nursing: what can we learn from monsters in popular culture? The Permanente Journal, 20(3),15-17. http://dx.doi.org/10.7812/TPP/15-243

Saadatzi, M. N., Logsdon, M. C., Abubakar, S., Das, S., Jankoski, P., Mitchell, H., & Popa, D. O. (2020). Acceptability of using a robotic nursing assistant in health care environments: Experimental pilot study. Journal of Medical Internet Research, 22(11), e17509. https://doi.org/10.2196/17509

McGrow, K. (2019). Artificial intelligence: Essentials for nursing. Journal of Nursing, 49(9), 46. doi:10.1097/01.NURSE.0000577716.57052.8d

Tanioka, T., Osaka, K., Locsin, R., Yasuhara, Y., ve Ito, H. (2017). Recommended design and direction of development for humanoid nursing robots perspective from nursing researchers. Intelligent Control and Automation, 8(2), 96-110

Gibney, E. (2020). The battle for ethical AI at the world’s biggest machine-learning conference. Journal of Nature, 577(7791), 609-610

Güvercin CH 2020. Tıpta yapay zekâ ve etik. Ekmekci PE, editör. Yapay Zekâ ve Tıp Etiği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 2020; p.7- 1

Etzioni, A., ve Etzioni, O. J. I. S. (2017). The ethics of robotic caregivers. Journal of Interaction Studies, 18(2), 174-190.

Keskinbora, K. H. (2019). Medical ethics considerations on artificial intelligence. Journal of Clinical Neuroscience, 64, 277- 282. doi:10.1016/j.jocn.2019.03.001

Stokes, F., ve Palmer, A. (2020). Artificial intelligence and robotics in nursing: Ethics of caring as a guide to dividing tasks between AI and humans. Journal of Nursing Philosophy, 21(4), e12306.

Gümüş, E., ve Kasap, E. U. (2021). Hemşirelik Mesleğinin Geleceği: Robot Hemşireler: The Future of the Nursing: Robot Nurses. Sağlık Bilimlerinde Yapay Zeka Dergisi (Journal of Artificial Intelligence in Health Sciences) ISSN: 2757-9646, 1(2), 20-25. (Erikson, 2016; Pepito ve Locsin, 2018).

Santoni de Sio, F., ve van Wynsberghe, A. (2016). When Should We Use Care Robots? The Nature-of-Activities Approach. Science and Engineering

Sun, T. Q., ve Medaglia, R. (2019). Mapping the challenges of Artificial Intelligence in the public sector: Evidence from public healthcare. Journal of Government Information Quarterly, 36(2), 368-383

Abbasgholizadeh-Rahimi, S., Granikov, V., & Pluye, P. (2020, May). Current works and future directions on application of machine learning in primary care. In Proceedings of the 11th Augmented Human International Conference (pp. 1-2).

Akgerman A, Özdemir Yavuz E D, Kavaslar İ, Güngör S. (2022)Yapay Zekâ ve Hemşirelik. Sağlık Bilimlerinde Yapay Zekâ Dergisi. 2022; 2(1):21-27

İndir

Yayınlanmış

25.07.2024

Nasıl Atıf Yapılır

Çeçen Çamlı, D. (2024). Cerrahi Hemşireliğinde Yapay Zekâ Teknolojilerinin Kullanımı: Etik İkilem. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 11(34), 26–34. https://doi.org/10.5281/zenodo.13848063

Sayı

Bölüm

Makaleler