Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences

Weka Öznitelik Seçim Metotları ile Makine Öğrenmesi Algoritmalarının Performanslarının Karşılaştırılması

Zeynep Güven Aydın, Rüya Şamlı — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Bu çalışmada yazılım hata tahmini konusunda literatürde yayınlanmış birçok yayında yer alan öznitelik seçimi konusu araştırılmıştır. Öznitelik seçimi, genellikle veri setlerindeki ilgisiz ve gereksiz öznitelikleri azaltarak sınıflandırıcının doğruluğunu arttırmak amaçlı kullanılır Çalışmada NASA veri setleri ve deneysel veri seti üzerinde farklı özellik çıkarım metotları denenerek, seçilen en uygun iki tanesi olan Cfs Subset Eval algoritması ve Temel Bileşen öznitelik seçim metotları ile işlemler gerçekleştirilmiştir. Bunun sonucu olarak hangi algoritmaların başarı oranlarının daha yüksek olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, genellikle doğruluk oranlarında bir iyileşme oranı görülürken, bazı algoritmalarda çok az bir fark olduğu görülmektedir.

JM1, KC1, CM1 ve PC1 veri setleri üzerinde farklı öznitelik çıkarım metotları test edildiğinde, tüm veri setlerinde yer alan 22 öznitelik, en uygun metot olan Cfs Subset Eval algoritması ve Principal Component öznitelik seçim metotlarının seçilmesiyle birlikte 8 özniteliğe düşürülmüştür. Daha sonra WEKA platformunda 46 adet sınıflandırma algoritmasının doğruluk oranları hesaplanmıştır. Tüm veri setlerinde doğruluk oranlarında en iyi değişim Bayes Net, Voted Perceptron, K* ve Random Forest algoritmalarında görülmüştür. NASA veri setleri ve deneysel veri setleri üzerinde uygulanan tüm öznitelik seçim metotlarında yazılım metriklerine ait loc, n, v ve defect özniteliklerinin kesinlikle olması gerektiği görülmüştür. Her veri setini oluşturan yazılım metriklerinin hesaplamasında loc (kod satır sayısı), n(tekil operatör ve tekil operand sayısı toplamı), v(program hacmi) ve defect (hata olup olmadığı) özniteliklerinin oldukça önemli olduğu açıkça belli olmuştur.

Bazı Seçilmiş Faktörlerin Kaba Boşanma Oranı Üzerindeki Etkilerinin YSA ve ODE Kullanılarak Matematiksel Analizi

Samet Yücel, Bahatdin Daşbaşı — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Bu çalışmada, Türkiye'de Kaba Boşanma Oranını etkileyen faktörler; Toplam Doğurganlık Hızı (Çocuk Sayısı), Kaba Evlenme Hızı (Binde (‰)), Nüfus Artış Hızı (Binde (‰)) ve Genel Mutluluk Düzeyi (%) (Mutsuz veya Çok Mutsuz) olarak belirlenmiştir. Bu faktörlerin etkileri hem YSA hem de doğrusal diferansiyel denklemler aracılığıyla matematiksel olarak incelenmiştir. Bu amaçla TÜİK'ten 2005-2023 yıllarına ait elde edilen veriler aynı yıllar için lineer diferansiyel denklem sistemiyle artırılarak YSA analizine uygun hale getirilmiştir. Daha sonra, YSA aktivasyon fonksiyonu ve diferansiyel denklem sisteminin kaba boşanma oranı için performansları karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmada doğrusal ODE'nin çok daha iyi performans gösterdiği gösterilmiş ve öngörülerde bulunulmuştur.

Güncel Depremlerden Etkilenen Kilis İli Tarihi ve Kültürel Yapılarının İncelenmesi

Hadaan Pehlivan — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Deprem araştırmaları tarihsel verilerine göre Kahramanmaraş ve çevresindeki illerin son derece yıkıcı depremlere maruz kaldığı bilinmektedir. 6 Şubat 2023 tarihli depremler Doğu Anadolu Fayının "Kahramanmaraş Üçlü Eklemi” olarak adlandırılan, tektonik olarak kritik üç levhanın birleşim bölgesinde oluşmuştur. Son yaşanan güncel depremler, tarihi yapılarda güçlendirme projelerinin, tarihi mirasın korunması açısından restorasyondan daha önemli olduğunu göstermektedir. İnsanlık tarihinin ortak mirası olan bu eserlerin güçlendirme ve restorasyon projelerinin aslına uygun aynı zamanda sağlam olması oldukça önemlidir. Bu çalışmada Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisi altında Kilis ilinde hasar dereceleri farklı olan konak ve cami gibi tarihi yapı örnekleri incelenmiştir. Tarihi ve kültürel mirasın yok olmasında en önemli etkilerin başında gelen depremlere karşı alınabilecek yapı koruma önlemleri konusunda öneriler sunulmuştur.

Piperazin ve 1-(2-Aminoetil)Piperazin İçeren Karışık Ligantlı Cıva(II) Sakkarin Komplekslerinin Sentezi, Spektroskopik ve Yapısal Özellikleri

Serkan Güney — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Sakkarinat (sac) anyonunun piperazin (ppz) ve N-(2-aminoetil)piperazin (aeppz) ile iki yeni Hg(II) kompleksi olan [Hg(sac)₂(ppz)]_n (1) ve [Hg(sac)₂(aeppz)₂] (2) sentezlenmiş ve komplekslerin yapıları element analiz, FT-IR, TGA/DTA, UV-Vis, ve manyetik ölçümler ile belirlenmiştir. Kompleksler [Hg(sac)₂] ile ppz ve aeppz ligandlarının tepkimesi sonucu sentezlenmiştir. Kompleks 1’de sac’ın Hg(II) iyonuna N atomu üzerinden olarak koordine olduğu, ppz ligandının ise N atomları üzerinden iki Hg(II) arasında köprü koordinasyonu gerçekleştirdiği önerilmiştir. Kompleks 2’de ise sac ligandının karbonil O atomu üzerinden tek dişili olarak koordine olduğu, aeppz ligandının ise halka ve aminoetil N atomlarını kullanarak çift dişli ligand olarak davrandığı önerilmiştir. Komplekslerin IR spektrumu, ppz, aeppz ve sac ligandlarının tipik absorpsiyon bantlarını göstermektedir. Kompleks 1’in termal bozunmasında, ilk aşamada ppz ligandının ekzotermik olarak uzaklaşması gerçekleşirken, sac ligandı daha yüksek sıcaklıklarda iki ekzotermik basamakta bozunmakta ve geriye kalan elementel cıva ise buharlaşarak ortamdan ayrılmaktadır. Kompleks 2’nin termal bozunmasında ise ilk aşamada aeppz ligandının biri ekzotermik, diğeri endotermik iki basamakta uzaklaşması gerçekleşirken, sac ligandı ise daha yüksek sıcaklıklarda iki ekzotermik basamakta bozunmaktadır.

Roper, Logan ve Tierney’ in Yaşam Aktiviteleri Bakım Modeli Doğrultusunda “Ameliyat Öncesi Yaşlı Değerlendirme Formu”nun Hemşirelik Bakımına Etkisi

Dilek Çeçen Çamlı, Türkan Özbayır — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Araştırma yaşlı hastalarda “Roper, Logan ve Tierney’ in Yaşam Aktiviteleri Bakım Modeli Doğrultusunda hazırlanan “Ameliyat Öncesi Yaşlı Değerlendirme Formu”nun Hemşirelik Bakımına Etkisinin İncelenmesi” amacıyla yarı deneysel bir müdahale çalışması olarak planlandı.vAraştırma Türkiye de ki batı bölgesinde bulunan bir araştırma ve iki kamu hastanesinin tüm cerrahi kliniklerinde planlı ameliyat olmak üzere yatırılan 65 yaş ve üzeri ve araştırmaya katılmayı kabul eden ve araştırma sınırlılıklarına uyan n=75 hastada uygulandı. Araştırma kapsamı iki bölümden oluştu. I. bölümde, Roper, Logan ve Tierney’ in Yaşam Aktiviteleri bakım modeli rehber alınarak hazırlanan yaşlı değerlendirme formu, belirlenen tarihlerde, tüm cerrahi kliniklerdeki 65 yaş üstü hastalara (n=75) uygulandı. Yaşlı hastaların, yaşlılığa bağlı fizyolojik değişiklikleri, sağlık sorunları ve ameliyat sonrası cerrahi açıdan risk oluşturabilecek durumları değerlendirildi. Yaşlı hastalar ile yüz yüze görüşülerek veriler toplandı ve ortalama görüşme süresi 20–60 dk. arasında değişiklik gösterdi.

Ameliyat öncesi dönemde görüşme sırasında forma verileri aktarılan cerrahi girişimin olumsuz etkilerini daha yoğun yaşama olasılığı olan cerrahi açıdan riskli yaşlı hastalar Grup I e, form değerlendirmesine göre daha az sorun/ komplikasyon riski bulunan hastalar Grup II ye dahil edildi. “Ameliyat Öncesi Yaşlı Değerlendirme Formu” ile yapılan değerlendirme sonucuna göre; 12 yaşam bileşeninin sadece 1’inden hemşirelik tanısı alan ya da hiç tanı almayan yani cerrahi girişimi nedeniyle ameliyat sonrası komplikasyon riski daha az olan yaşlı hastalar ise Grup II’ye dahil edildi (n= 33). Bu gruptaki hastalara ise kurumların/ kliniğin rutininde yer alan standart hemşirelik bakımı uygulandı.

Her iki gruptaki yaşlı hastalar; ameliyat öncesi dönemde, taburcu oluncaya kadar verilen hemşirelik bakımı sonrasında, taburcu olmadan hemen önce, taburcu olduktan 1 hafta sonra, taburcu olduktan 3 hafta sonra, değerlendirildi. Yaşlı hastaların, hastaneden taburcu olduktan sonraki 1. hafta ve 3. hafta sonraki izlemlerinde, 13 hasta telefonla, 62 hasta ise ev ziyareti ile değerlendirildi. GYA modeline göre yaşlı hastalar için uyarlanan bu değerlendirme formuna göre riskli bulunan gruptaki hastalar aşağıdaki NANDA hemşirelik tanılarını aldı ve buna göre yaşlı bireyin gereksinimine uygun hemşirelik bakımı uygulandı.

Ameliyat sonrası takip edilen ve “Ameliyat Öncesi Yaşlı Değerlendirme Formu” na göre daha riskli bulunan yaşlı hastalardan: Travma riski olan 18 (% 42,9), enfeksiyonu olan 5 (% 11,9), enfeksiyon riski olan 15 (% 35,7), yetersiz solunumu olan 10 (% 23,8), solunum fonksiyonunda değişiklik riski olan 22 (% 52,4), malnütrisyon riski olan 21 (%50), üriner enfeksiyon riski olan 29 ( % 69), hafif düzeyde bası yarası olan 5 (% 11,9), bası yarası riski olan 25 (% 59,5), periferik doku perfüzyonunda değişim riski olan 9 (% 21,4) hastaya, sorunların giderilmesi ve risklerin önlenmesine yönelik uygulanan hemşirelik bakımı ile ameliyat sonrası dönemde komplikasyonların gelişmediği belirlendi. Hastaların taburcu olduktan sonraki izlemlerinde ilk değerlendirmede saptanan sorun ya da cerrahi açıdan risk içeren durumların oluşmasında yaşlı hastalara uygulanan hemşirelik bakımının etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Fire Risks and Occupational Safety in Historical Structures a Study on Challenges and Solutions

Gökhan Külekçi, Demet Lüleci — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Historical structures hold immense cultural, architectural, and social value, representing a bridge between past and future. However, these buildings are often vulnerable to fire hazards due to outdated infrastructure, flammable materials, and limited integration of modern safety systems. This study explores the critical interplay between fire risks and occupational safety in historical buildings, with a focus on challenges and practical solutions.

Drawing on incidents in Turkey, the research examines fire outbreaks in prominent historical sites, identifying major causes such as aging electrical systems, improper maintenance, and human errors during restoration. Occupational safety risks, including exposure to toxic fumes, physical injuries, and psychological stress, are highlighted as significant issues for first responders and workers involved in fire mitigation efforts.

The study advocates for a dual approach to preservation and safety: the installation of non-invasive, modern fire detection and suppression systems tailored to protect the architectural integrity of these structures, and the enhancement of occupational safety protocols through targeted training, use of advanced protective equipment, and regular risk assessments.

By integrating case studies, field research, and expert consultations, the article provides actionable recommendations to minimize fire risks and ensure the sustainable protection of historical sites, balancing cultural preservation with modern safety standards.

Kobalt Oksit Nanopartikülünün Sıçan Kemik İliğinde Genotoksisitesi: Tek Hücre Jel Elektroforezi-Mikronukleus Test

Ayla Çelik, Selda Ordu, Serap Yalın, Cebrail Sinaci — Sun, 29 Dec 2024 00:00:00 +0300

Nanopartiküller fiziko-kimyasal özellikleri nedeniyle farklı şekillerde sentezlenebilir ve endüstride farklı alanlarda kullanılabilir. Bu çalışmada, erişkin erkek Wistar sıçanları günlük olarak vücut ağırlığına göre 1, 5, 10 ve 50 mg/kg dozlarda CoONP (≤50 nm nanopul) ile gavaj uygulamasıyla 28 gün boyunca maruz bırakıldı. Bu çalışmada genotoksisite, sıçan kemik iliğinde tek hücre jel elektroforezi (COMET) ve mikronükleus (MN) test sistemleri kullanılarak test edildi. CoONP tedavisi önemli ölçüde mikronükleus sıklığını ve DNA hasarını artırdı (p<0.05). Polikromatik eritrositlerin normokromatik eritrositlere oranındaki azalma önemli derecede belirgindi (p<0.05). Bu bulgular, CoONP maruziyetinin potansiyel sağlık etkilerini anlamak için önemli sonuçlar taşımaktadır.