Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://euroasiajournal.org/index.php/ejas <p><strong>Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi'ne hoş geldiniz.</strong></p> <p>İlginiz ve anlayışınız için teşekkür ederiz.</p> <p><strong>Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi </strong>(EJAS) İktisadi Kalkınma ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü tarafından yayınlanan hakemli bir dergidir. Dergide; Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri ile ilgili makaleler değerlendirilmektedir. Bu dergi, açık erişimli, uluslararası, çift kör hakemli bir dergidir. Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Türkçe ve İngilizce dillerinde açık erişim olarak yayınlanmaktadır. Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi 7 Ocak 2022 tarihinden itibaren, kabul edilen makalelere DOI numarası verilmeye başlanmıştır. </p> tr-TR seyithanseydosoglu@siirt.edu.tr (Seyithan SEYDOŞOĞLU) seyithanseydosoglu@siirt.edu.tr (Seyithan SEYDOŞOĞLU) Tue, 16 Sep 2025 08:38:21 +0200 OJS 3.3.0.11 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 Amelanotic Melanoma In Veterinary Pathology: A Comprehensive Review https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/566 <p>Amelanotic melanoma (AM), an aggressive subtype of melanocytic neoplasms, is characterized by the partial or complete absence of melanin pigment despite originating from melanocytes. This pigment deficiency is not merely a phenotypic difference; it is often associated with more aggressive biological behavior, increased proliferative activity, and a poor prognosis. The greatest challenge in veterinary oncology is AM's ability to mimic other poorly differentiated neoplasms such as carcinomas, sarcomas, and round cell tumors; this frequently leads to diagnostic delays or errors in routine histopathological examinations. Therefore, AM is referred to as the "great mimicker," and the use of advanced techniques like immunohistochemistry (IHC) is an absolute necessity for a definitive diagnosis. It is common in dogs, particularly in the oral cavity, while it is rare in cats, but the amelanotic form has a worse prognosis. Although melanocytic lesions are prevalent in gray horses, non-gray horses and amelanotic variants exhibit a more aggressive course. The molecular basis of AM, unlike human cutaneous melanoma, is shaped by chromosomal abnormalities and large-scale genomic instability rather than single gene mutations such as BRAF. Specifically, focal amplification on canine chromosome 30 (CFA 30) has been directly linked to the amelanotic phenotype and a poor prognosis. Diagnosis is established through cytology, histopathology, and immunohistochemical staining with specific markers such as Melan-A and PNL-2, which confirm the melanocytic origin. Prognosis is based on a holistic evaluation of anatomical localization, clinical stage (TNM), and histopathological factors like the mitotic index</p> Melike ALTINTAŞ KORKMAZ Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/566 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Brusellozis Tanısı: Geleneksel Yöntemlerden Moleküler Tekniklere Bir Derleme https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/567 <p>Brusellozis, Brucella cinsi bakterilerin neden olduğu, küresel ölçekte önem taşıyan bir zoonozdur. Bu derleme, brusellozis teşhisinde kullanılan yöntemlerin tarihsel gelişimini ve güncel durumunu kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Tanıda temel kabul edilen geleneksel yöntemler olan bakteriyolojik kültür ve serolojik testler, uzun inkübasyon süreleri, yüksek biyogüvenlik gereksinimleri, prozon fenomeni ve çapraz reaksiyonlar gibi pratik sınırlılıklara sahiptir. Bu kısıtlılıklar, özellikle kronik ve asemptomatik vakaların tespitinde önemli bir tanı boşluğu oluşturmuştur. Bu boşluk, Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) gibi moleküler yöntemlerin geliştirilmesini teşvik ederek tanısal alanda bir paradigma değişikliğine yol açmıştır. Patojenin genetik materyalini doğrudan hedef alan moleküler yöntemler, konağın immün yanıtını dolaylı olarak ölçen serolojik testlere kıyasla daha yüksek duyarlılık ve özgüllük sunarak tanıya yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu derlemede, konvansiyonel PCR'dan gerçek zamanlı PCR'a (qPCR) ve çoklu PCR'a (mPCR) kadar uzanan moleküler teknolojilerin avantajları, farklı konakçı türlerindeki tanısal zorluklara getirdikleri çözümler ve CRISPR-Cas tabanlı yeni nesil teşhis sistemlerinin potansiyeli tartışılmaktadır. Sonuç olarak, etkin bir bruselloz kontrol programının, geleneksel yöntemlerin pratikliği ile moleküler teknolojilerin hızını ve doğruluğunu birleştiren entegre bir tanı yaklaşımı gerektirdiği vurgulanmaktadır.</p> Serhat ÇİMENDEROĞLU Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/567 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Exosomes and Their Potential Use in Veterinary Medicine https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/568 <p>Currently, although exosomes are still predominantly investigated at the experimental level, rapid advancements in biotechnology, bioinformatics, and molecular biology are expected to facilitate their broader and more effective application in veterinary medicine in the near future. Applications of exosomes in veterinary practice are shaped according to species-specific pathologies; exosomes derived from various tissues offer targeted solutions in diagnostics, therapeutics, and regenerative medicine, thus laying the groundwork for personalized and optimized clinical approaches. However, physiological and immunological differences among species necessitate species-specific designs for exosome-based applications in veterinary medicine. Furthermore, for the widespread clinical adoption of these applications, establishing regulatory frameworks, completing long-term safety and efficacy studies, and standardizing application protocols are of critical importance. In conclusion, despite current limitations, exosomes hold considerable potential as therapeutic and diagnostic tools in veterinary medicine, and with support from interdisciplinary collaborations and advanced research, their integration into clinical practice is inevitable in the coming years.</p> Gamze Sevri EKREN AŞICI , Büşra AKTAR Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/568 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Pharmaceutical Effects of Drug Loaded Silver Nanoparticles https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/569 <p>Given the broad spectrum of applications of nanotechnology in medicine, silver nanoparticles (AgNPs) have garnered mounting interest, particularly due to their antibacterial, antiviral, antifungal, anti-inflammatory, anticancer, targeted drug delivery, and wound care properties. The present study focuses on drug-loaded AgNPs that possess these biological properties. In the context of this study, a systematic review of the extant literature was conducted to investigate the pharmaceutical properties of these nanoparticles.</p> Müge MUSMULA Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/569 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Pharmaceutical Effects of Trans-Cinnamaldehyde Nanoparticles on Cancer Types https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/570 <p>Cancer research has been intensively ongoing for years, particularly in the field of treatment. Despite the development of numerous chemotherapeutic agents, a definitive cure has yet to be achieved. One of the major obstacles in treatment is the tumor microenvironment, which plays a critical role in cancer progression and therapy resistance. This microenvironment facilitates metastasis to healthy tissues and contributes to the development of multidrug resistance (MDR) against existing chemotherapeutic agents. Therefore, developing nanotechnological chemotherapeutic agents capable of bypassing the tumor microenvironment while minimizing systemic side effects is of great importance. Studies on the biological activities of cinnamaldehyde are quite popular. This review focuses on cinnamaldehyde-loaded nanoparticles used in cancer studies.</p> Zeynep AKPINAR Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/570 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Nanocarrier Systems for Violacein Delivery https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/571 <p>Violacein is a natural microbial pigment predominantly produced by Chromobacterium violaceum, notable for its broad spectrum of biological activities. Despite its antibacterial, antifungal, antiviral, anticancer, antiparasitic, and immunomodulatory properties, its hydrophobic nature and poor aqueous solubility represent major limitations to its bioavailability. Nanotechnological drug delivery systems have provided significant advances in overcoming these challenges. The literature reports numerous studies in which violacein has been incorporated into polymeric, lipid-based, metallic, and hybrid nanocarrier systems, leading to improved bioavailability, reduced toxicity, and enhanced controlled release profiles. Furthermore, synergistic antibacterial and anticancer effects have been achieved. This review summarizes the pharmaceutical potential of violacein, its solubility limitations, and the advantages conferred by nanotechnological carrier systems.</p> Çağdaş Deniz PERİZ Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/571 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Toprakların Temel Özelliklerinin Kriging Yöntemi ile Haritalanması: Samandağ Örneği https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/572 <p>Bu çalışmada, Hatay’ın Samandağ ilçesinde (Samandağ-Büyük Karaçay arası) yer alan arazilerin bazı toprak özellikleri belirlenmiş ve bu özelliklerin çalışma alanındaki dağılımları, Jeoistatistiksel yöntemlerle yersel dağılımları modellenmiş, örneklenmeyen noktalar için tahminler yapılmış ve mekânsal dağılım haritaları oluşturulmuştur. Çalışma alanından, rastgele örnekleme yöntemine göre 0-20 cm derinlikten 49 adet toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde; pH, elektriksel iletkenlik (EC), organik madde (OM), kireç ve hava kuru nem tayinleri yapılmıştır. Toprakların ortalama pH ve EC değerleri ile organik madde, kireç ve hava kuru nem içerikleri sırasıyla 7.77, 0.69 dS m-1, %2.05, %52.72 ve %3.80 olarak belirlenmiştir. Varyasyon katsayısı (VK) değerlerine göre, araştırma alanında pH değerlerinin çok homojen, EC değerlerinin ise çok heterojen olarak dağıldığı belirlenmiştir. Araştırma alanındaki toprak özelliklerinin range değerleri 178 m (OM) ile 992 m (EC) arasında değişmiştir. En uygun yarı-variyogram modelinin belirlenmesinde en yüksek r2 ve en düşük RSS değerleri dikkate alınmıştır. Çalışma alanı topraklarının pH, için en uygun yarı-variyogram modeli Küresel, EC ve OM için Üssel, kireç ve hava kuru nem içerikleri için ise Guassian olarak belirlenmiştir.</p> Necat AĞCA Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/572 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Ruminantlarda Bitkisel Katkı Maddelerinin Beslenme, Sağlık, Verimlilik, Çevresel Etkiler ve Sürdürülebilirlik Üzerine Derleme https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/573 <p>Bu derleme, ruminant hayvancılıkta bitkisel katkı maddelerinin beslenme, sağlık, verimlilik ve çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki çok boyutlu etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Küresel hayvancılık sektörü yılda yaklaşık 7,1 Gt CO₂-eşdeğeri sera gazı salımına neden olmaktadır. Özellikle geviş getiren hayvanlardan kaynaklanan metan emisyonları önemli bir enerji kaybına işaret eder; bu nedenle emerjenik fermantasyonu değiştirecek besleme stratejileri kritik önem taşımaktadır. Son yıllarda Avrupa Birliği’nde yem katkısı amaçlı antibiyotiklerin yasaklanması ve Yeşil Mutabakat’ın (Farm to Fork) sürdürülebilir üretim hedefleri, doğal bitkisel ekstraktlara olan ilgiyi artırmıştır. Bu bağlamda, polifenoller (tanenler, flavonoidler), saponinler, alkaloidler ve esansiyel yağlar gibi bitkisel biyoaktif bileşikler, hayvan sağlığını iyileştirme, rumen mikrobiyotası kompozisyonunu modüle etme ve patojen mikroorganizmaları baskılama özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Yapılan çalışmalar, uygun seçilmiş bitkisel katkıların yem sindirim etkinliğini artırdığını, protein kayıplarını azalttığını ve dolayısıyla besinlerden daha yüksek fayda sağlanabildiğini göstermektedir. Buna bağlı olarak, canlı ağırlık artışı, süt verimi, süt yağı oranı ve et kalitesinde artış gibi performans parametrelerinde iyileşmeler kaydedilmiştir. Aynı zamanda oksidatif stres ve inflamasyonun azalması yoluyla immün yanıt güçlenmekte, bağırsak patojenlerine karşı doğal savunma artmakta; antibiyotik kullanımına gereksinim düşmektedir. Öte yandan, bu biyoaktif bileşikler rumende hidrojen akışını propiyonat yönünde kaydırmakta veya metanojenik enzimleri inhibe ederek enterik metan üretimini önemli ölçüde azaltabilmektedir. Literatürde, kırmızı deniz yosunu (Asparagopsis taxiformis) gibi örnekler metan emisyonlarını %80’e varan oranda düşürmüş ve karbon ayak izine doğrudan katkı sağlayabileceği vurgulanmıştır. Sonuç olarak, güncel araştırmalar bitkisel katkı maddelerinin ruminant besleme programlarında çevreci ve sağlık odaklı alternatifler olarak yüksek potansiyele sahip olduğunu göstermektedir. Bu derleme çalışmasında, bu katkı maddelerinin besin madde kullanımı, hayvan sağlığı, performans ve metan emisyonu üzerindeki etkileri literatür sentezi ile özetlenmiştir.</p> Ahmet ORUÇ , Mehmet AVCI , Sadık Serkan AYDIN , Fuat Serkan KAPUCUK , Burhan ATALAR, Mehmet PAYDAŞ , Ramazan SEÇİM , Mehmet POLAT Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/573 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Türkiye’de Pastoralist Topluluklar: Ekoloji, Ekonomi ve Sosyo-Kültürel Açılardan Önemi https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/574 <p>Türkiye’de pastoralist topluluklar, özellikle Yörükler ve Koçerler, binlerce yıllık deneyim ve kültürel miraslarıyla yalnızca hayvancılık yapan topluluklar değil; aynı zamanda ekolojik sürdürülebilirliğin, kültürel devamlılığın ve kırsal kalkınmanın temel taşıyıcılarıdır. Pastoralizm, göçebe veya yarı göçebe hayvancılığa dayalı bir üretim modeli olarak; mera ekosistemlerinin korunması, biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi, arazi ve su kaynaklarının dengeli kullanımı ve iklim değişikliğine karşı uyum mekanizmalarının geliştirilmesinde kritik roller üstlenmektedir. Düşük girdi–yüksek çıktı esasına dayalı yapısıyla pastoral sistemler, doğayla uyumlu üretim modelleri sunarken kırsal ekonomilerin çeşitliliğini ve dayanıklılığını da güçlendirmektedir. Ayrıca bu topluluklar, geleneksel ekolojik bilgi (TEK) sayesinde meraların yönetimi, hayvan sağlığı ve çevresel risklere uyum konularında nesiller boyu aktarılan bilgi sistemlerini korumakta, bu yolla hem ekolojik dengeyi hem de toplumsal dayanışmayı sürdürmektedir. Bununla birlikte modernleşme, kentleşme, arazi kullanımındaki baskılar ve iklim değişikliğinin olumsuz etkileri, pastoralist yaşam biçimlerini giderek daraltmaktadır. Özellikle genç nüfusun kentlere göçü, hem ekonomik üretimi hem de kültürel mirasın devamlılığını tehdit etmektedir. Bu bağlamda pastoralist toplulukların desteklenmesi yalnızca kırsal ekonominin sürdürülebilirliği için değil; aynı zamanda Türkiye’nin biyokültürel çeşitliliğinin korunması ve küresel sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi için de stratejik bir zorunluluktur. Bu çalışma, Türkiye’de pastoralizmin tarihsel gelişimini, ekolojik işlevlerini, ekonomik katkılarını ve sosyo-kültürel boyutlarını inceleyerek pastoral toplulukların günümüzdeki ve gelecekteki önemini kapsamlı biçimde ortaya koymaktadır. Sonuç olarak pastoralizm, yalnızca bir üretim biçimi değil; doğa ile uyumlu yaşamın, toplumsal dayanışmanın ve kültürel kimliğin sürdürülebilirliğini güvence altına alan çok boyutlu bir sistemdir.</p> Ahmet ORUÇ , Mehmet AVCI , Sadık Serkan AYDIN , Burhan ATALAR , Mehmet POLAT Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/574 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Harran Ovasında Tarla Ölçeğinde Mesafeye Bağlı Değişimin Jeoistatiksel Yöntemlerle Belirlenmesi https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/575 <p>Toprak karakteristikleri hem derinlik boyunca hem de yatay düzlemde, kısa mesafeler içinde bile dikkate değer farklılıklar sergileyebilmektedir. Bitkisel üretimin verimliliği açısından bu farklılıkların belirlenmesi ve mekânsal dağılımının haritalanması, toprak işleme, sulama ve gübreleme gibi tarımsal uygulamaların daha etkili hale getirilmesi ve toprağın sürdürülebilir biçimde kullanılması açısından büyük önem taşımaktadır. Günümüzde birçok gelişmiş ülkede, toprak özelliklerinin parsel düzeyindeki varyasyonlarını ortaya koyan veriler üretilmekte, bu sayede değişken doz uygulamaları ile gereksiz girdi kullanımı azaltılmakta ve çevresel sürdürülebilirlik desteklenmektedir. Bu bağlamda yürütülen çalışmada, Harran Üniversitesi Uygulama Alanı, 25x25 m genişliğinde gridlere ayrılarak toplam 56 noktadan 0-30 cm derinliğinden bozulmuş toprak örnekleri alınmış ve parçacık boyutları (kum, slt ve kil) organik madde, elektriksel iletkenlik, karbonat içeriği ve mevcut fosfor gibi bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri analiz edilmiştir. Toprak özelliklerinin mesafe ile olan değişimleri jeoistatistiksel yaklaşımlar kullanılarak modellenmiş ve uygun variogram modelleri aracılığıyla her bir özelliğin parsel bazındaki dağılımı haritalanmıştır. Arazi genelinde en yüksek varyasyon katsayısı %28.26 ile elektriksel iletkenlikte gözlenmiş, bunu sırasıyla organik madde (%24.26) ve yarayışlı fosfor (%19.20) izlemiştir. Diğer özellikler ise silt (%11.54), kum (%10.96), kil (%6.96), kireç (%4.88) ve pH (%1.51) şeklinde sıralanmıştır. Toprak parametrelerinin hata kare ortalamasının karekökü (RMSE) değerlerine göre, kum (2.9175), kil (3.3915), pH (0.1248), organik madde (0.3465) ve kireç (1.8179) küresel variogram modeline en iyi uyumu sağlarken; fosfor (0.6385) ve mil (3.1202) için üssel variogram modelinin daha uygun olduğu belirlenmiştir.</p> Halime ÖZTÜRK , Recep GÜNDOĞAN , Mehmet Ali EMİNOĞLU Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/575 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Cytotoxic and Apoptotic Effects of Chloramphenicol on a Canine D-17 Osteosarcoma Cell Line https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/577 <p>Osteosarcoma is the most common primary bone tumor in canines current treatment options are limited and often ineffective, necessitating the exploration of alternative therapeutic strategies. Chloramphenicol (CAP), a broad-spectrum antibiotic, has recently gained attention for its potential antitumor properties in various cancer cell lines. This study aimed to evaluate the cytotoxic and apoptotic effects of chloramphenicol on the canine D-17 osteosarcoma cell line to investigate its potential as a novel therapeutic agent. D-17 cells were cultured and treated with varying concentrations of chloramphenicol (ranging from 50 µg/mL to 500 µg/mL) for 24, 48, and 72 hours. Cell viability was assessed using the MTT assay. Apoptosis was evaluated by ELISA using a canine-specific commercial kit for apoptotic markers caspase 3, 8, and 9. The potential effect of chloramphenicol on the colony-forming capacity of cells was evaluated using the crystal violet staining method. Changes in the mineralization ability of the cells were analyzed through the Alizarin Red S staining technique. Additionally, alterations in alkaline phosphatase (ALP) enzyme activity in osteosarcoma cells following chloramphenicol treatment were quantitatively determined using a colorimetric method. Chloramphenicol exhibited a high dose- and time-dependent cytotoxic effect on D-17 cells, with significant reduction in cell viability observed at concentrations ≥ 250 µg/mL. Caspase-3 activity was significantly elevated in treated groups. Chloramphenicol demonstrates significant cytotoxic and pro-apoptotic effects on canine D-17 osteosarcoma cells in vitro. These findings suggest a potential repurposing of this antibiotic as an anticancer agent in canine osteosarcoma, warranting further in vivo studies and clinical evaluation.</p> Gamze Sevri EKREN AŞICI , Funda KIRAL Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/577 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Kamusal Mekanların Kamusal Sanat Bağlamında Adana Kentinin Nirengi Noktaları Üzerinden Değerlendirilmesi https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/561 <p>Kentler kendine özgü coğrafik, kültürel, ekonomik ve fiziksel değerleri ile kimlik kazanmaktadırlar. Kente özgü olan bu değerler, kentin fiziksel yapılanmasındaki önemli etmenlerdir. Kent plancısı Kevin Lynch, bireyin mekanı algılaması ve mekanı anlamlandırması için yapılı çevrenin beş özelliğinden bahsetmektedir; yollar, bölgeler, sınırlar, odak noktaları ve nirengi noktalarıdır. Ayrıca bir birey geçmiş deneyim, hatıra ve kültürü bağlamında bir mekanı algılayabilmekte ve bir tanıma dönüştürebilmektedir. Bu çalışma, bireyin huzurlu ve güvenli bir ortamda yaşadığı hissinin ancak kamusal sanatla güçleneceğini savunmaktadır. Bu bağlamda, Kevin Lynch’in kent bileşenlerinden biri olan nirengi noktalarının kentsel ölçekteki yerinin ve anlamının neden önemli olduğu çalışmanın ana problemini oluşturmaktadır. Kent ölçeğinde ele alınan kamusal mekanlardaki nirengi noktalarının, kamusal sanat bağlamında değerlendirilmesi amacındaki bu çalışma Adana ilini kapsamaktadır. Bu noktalar kentin planlı olarak inşa edilmesinden beri kullanımda olan bölgeler olup rastgele yöntemle seçilmiştir. Örneklem alanları çalışmanın amacı doğrultusunda değerlendirilmiştir. Sonuç olarak kentsel ölçekteki nirengi noktalarının kamusal sanatla inşa edilmesinin kentin imajını olumlu etkilemesi ve bireyin kendini huzurlu, güvende hissetmesine katkı sağlaması yönünden önem taşıdığı vurgulanmaktadır.</p> Aysin AYSU Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/561 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Hidrojen Yakıtlı Havacılık: Teknik, Çevresel ve Ekonomik Perspektifler https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/565 <p>Fosil yakıtlara dayalı havacılık sektörü, küresel CO₂ emisyonlarının yaklaşık %2 ila %3’ünü oluşturarak iklim değişikliğini hızlandırmaktadır. Hidrojen, kütle bazında jet yakıtından üç kat daha yüksek özgül enerji yoğunluğuna sahip olması, yanma sırasında doğrudan CO₂ üretmemesi ve yenilenebilir kaynaklardan üretilebilmesi nedeniyle gelecek vadeden bir alternatif yakıt olarak öne çıkmaktadır. Ancak hidrojenin düşük hacimsel enerji yoğunluğu, -253°C'de sıvılaştırma gereksinimi, kriyojenik depolama gerekliliği ve büyük tank ihtiyaçları, mevcut uçak tasarımları ve havaalanı altyapısı açısından ciddi teknik ve ekonomik zorluklar doğurmaktadır. Yapılan çalışmalar ve prototip uçuşlar hidrojenin teknik fizibilitesini ortaya koymakla birlikte, ticari ölçeklenebilirlik ve maliyet açısından belirsizlikler devam etmektedir. Hidrojen yanmalı türbinlerde CO₂ emisyonunu ortadan kaldırırken, NOx emisyonları tasarıma bağlı olarak azaltılabilmektedir. Yaşam döngüsü analizleri, yeşil hidrojen kullanımı ve NOx azaltımı koşullarında hidrojenli uçuşların iklim etkisinin anlamlı şekilde azalabileceğini göstermektedir. Teknolojik, altyapısal ve ekonomik engellerin aşılmasıyla, 2050 sonrasında kısa ve orta menzilli uçuşlarda hidrojenli uçakların ticarileşmesi mümkün olabilir ve havacılık sektörünün karbon nötr hedeflerine ulaşmasında kritik rol oynayabilir.</p> <p> </p> <p> </p> Sevgihan YILDIZ BİRCAN Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/565 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 Botulinum Toksin Uygulanan İnme Geçirmiş Bireylerde Ergoterapi Müdahelelerinin Önemi https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/564 <p style="font-weight: 400;">Amaç: Bu çalışma, botulinum toksin uygulanan inme geçirmiş bireylerde aktivite temelli ergoterapi müdahalelerinin üst ekstremite fonksiyonları üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmaya otuz inme geçirmiş kişi katıldı. Botulinum toksin tedavisinin ardından katılımcılara sekiz haftalık fonksiyonel ergoterapi müdahalesi uygulandı. Müdahale programında duyu-motor entegrasyon çalışmaları, görev odaklı aktiviteler, ince motor beceriler için el-destekli aktiviteler ve günlük yaşam aktiviteleri yer almaktadır. Müdahale öncesi ve sonrası değerlendirmeler için Jebsen Taylor El Fonksiyon Testi, COPM, Fugl-Meyer Assessment (FMA) ve Tardieu Skalası kullanıldı. Bulgular: Ergoterapi müdahaleleri ile birlikte BTX kullanmanın üst ekstremite fonksiyonlarını önemli ölçüde artırdığını, günlük aktivitelerde bağımsızlığı artırdığını ve bireylerin kendi performanslarını daha iyi algıladığını göstermiştir. Müdahaleden sonra üst ekstremite fonksiyonları önemli ölçüde iyileşti. FMA ve Jebsen test skorları önemli ölçüde arttı ve COPM hastalarının performans ve memnuniyet düzeyleri arttı. Tardieu Skalası ölçümlerinin sonuçları, spastisite düzeyinde bir azalma olduğunu gösterdi. Tartışma ve Sonuç: Aktivite temelli ergoterapi, botulinum toksin sonrası inme hastalarında üst ekstremite fonksiyonlarını artırmada etkili bir yöntem olmuştur. Çalışma sonrası bulgular, multidisipliner yaklaşımların önemini ve fonksiyonel odaklı ergoterapi müdahalelerinin klinik faydasını önemli derecede etkilemektedir.</p> Berna OCAKDAN, Sevda ASQAROVA Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/564 Tue, 16 Sep 2025 00:00:00 +0200 İklim Değişikliği ve Tarımsal Kuraklığın Türkiye Tarımına Etkisi https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/578 <p>Bu çalışma, iklim değişikliğine bağlı tarımsal kuraklığın Türkiye tarımı üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Özellikle buğday, mercimek, pamuk ve mısır gibi stratejik öneme sahip ürünler üzerinde yoğunlaşılmıştır. Çalışmada, ulusal ve uluslararası literatür taraması yapılarak son 20 yıla ait veriler incelenmiş; IPCC projeksiyonları, TÜİK ve MGM raporları gibi kurumsal kaynaklardan yararlanılmıştır. Bulgular, sıcaklık artışı ve düzensiz ve yetersiz yağışların tarımsal verimliliği ciddi şekilde tehdit ettiğini göstermektedir. Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu ve Trakya gibi bölgelerde 2024–2025 yılı kuraklığı sonucunda buğday verimi %40 oranında azalmış; mısır, mercimek ve pamukta da benzer verim düşüşleri gözlenmiştir. Tarımsal kuraklık, ürün kalitesini ve üretim alanlarını da olumsuz etkilemekte; gıda fiyatlarını artırarak kırsal geçimi zorlaştırmaktadır. Uyum stratejileri arasında kuraklığa dayanıklı çeşitlerin ıslahı, sürdürülebilir sulama teknikleri ve erken uyarı sistemleri öne çıkmaktadır. Sonuç olarak, iklim değişikliğinin tarımsal üretim üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması için bilimsel temelli ve bütüncül politikaların geliştirilmesi gerekmektedir.</p> Ahmet DİNÇ , Yeşim TOĞAY Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/578 Tue, 30 Sep 2025 00:00:00 +0200 Graphene Oxide-Assisted Optimization of Ba2.4Bi0.3Ni0.3Co4O9 Nanoceramics: Effect of Seebeck Coefficient and Thermal Conductivity https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/581 <p>This study focuses on the synthesis and characterization of nanoceramic thermoelectric materials, specifically Ba2.4Bi0.3Ni0.3Co4O9, using the electrospinning method with and without the addition of graphene oxide. The increasing demand for efficient energy conversion technologies has led to significant interest in thermoelectric systems that can convert waste heat into electrical energy via the Seebeck effect. The incorporation of graphene oxide was found to enhance the thermoelectric properties of the materials, as evidenced by measurements of the Seebeck coefficient, thermal conductivity via PPMS, and structural analysis through FTIR, SEM, and XRD techniques. The results indicated that while the addition of graphene oxide did not alter the fundamental chemical structure of the Ba<strong><sub>2.4</sub></strong>Bi<strong><sub>0.3</sub></strong>Ni<strong><sub>0.3</sub></strong>Co<strong><sub>4</sub></strong>O<strong><sub>9</sub></strong> matrix, it significantly influenced the morphology and aggregation of nanoparticles, leading to improved thermoelectric performance. Notably, the Seebeck coefficient showed a marked increase in the graphene oxide-doped samples compared to the undoped ones, particularly at elevated temperatures. These findings underscore the potential of graphene oxide as an effective additive for optimizing the thermoelectric properties of Ba<strong><sub>2.4</sub></strong>Bi<strong><sub>0.3</sub></strong>Ni<strong><sub>0.3</sub></strong>Co<strong><sub>4</sub></strong>O<strong><sub>9</sub></strong> materials, paving the way for advancements in thermoelectric energy conversion technologies.</p> Serhat KOÇYİĞİT Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/581 Thu, 23 Oct 2025 00:00:00 +0200 Transcriptome Analysis in Weeds: Applications and Opportunities https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/582 <p>The first root of transcriptomics, one of the full-fledged studies of RNA transcripts, has paved the way for plant molecular biology to reveal gene expression changes resulting from the exposure of genes to diverse environmental and physiological conditions. Weed transcriptome analysis opens unexpected doors in the field of weed science, bringing to light the molecular mechanisms behind the emergence of herbicide resistance, tolerance to stress, and invasiveness-these are the characteristics that give weeds high adaptability and make them a source of economic harm. This paper primarily covers the current progress in transcriptomics for studying weeds, detailing the experimental workflows from RNA extraction to data interpretation and recapitulating the major areas of application in transcriptomics for understanding non-target-site resistance, abiotic stress, and evolutionary adaptation. Transcriptomics, combined with other omics like proteomics, metabolomics, and epigenomics, not only extends the systems-level understanding of weed biology but also facilitates the integration of different biological layers. Furthermore, the future research directions currently being reshaped by the mentioned developments include transcriptomics, long-read sequencing, single-cell and spatial transcriptomics, RNA-engineered gene silencing, and AI-powered analytics. However, difficulties, for example, the lack of genomic resources, technical biases, and high computational demands, are present. However, ongoing innovations and collaborative data-sharing efforts still hold the promise of accelerating discoveries in weed functional genomics. Ultimately, transcriptomics provides a strong foundation for linking genotype to phenotype, thereby enabling the design of precise, eco-friendly, and knowledge-driven weed management strategies.</p> Emine KAYA ALTOP Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/582 Wed, 05 Nov 2025 00:00:00 +0100 Omics Approaches in Weed Biology and Management https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/583 <p>In general, the main reason for environmental damage has been the presence of weeds in the agricultural ecosystem. Furthermore, those pesky plants have been leading to the reduction of crop yields worldwide, which is a fact that has been recognized without any exception. Hence, they do this by competing with the other plants for nutrients, water, and light. Besides, they are capable of emitting substances that can prevent plants’ growth in the vicinity of them and furthermore, they can be the carriers of particular diseases. Also, the practice of using conventional means that was the primary method of weeds control, i.e., the mechanical removal of weeds and the application of herbicides, has limitations due to environmental concerns and the resistance of weed populations to herbicides. This review gives a detailed description of omics applications in weed science, showing how they reveal mechanisms of allelopathy, herbicide resistance, and stress tolerance and how they may become a source of sustainable and integrated weed management.</p> Emine KAYA ALTOP Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/583 Wed, 05 Nov 2025 00:00:00 +0100 Herbicide Resistance and Biological Control Potential of Weeds: Mechanisms, Challenges, and Sustainable Management Approaches https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/584 <p>Current weed management is one of the major issues that have continuously been faced by agriculture, the main reason for which is the worldwide development of herbicide-resistant weed populations. The reliance solely on chemical herbicides for an extended period has led resistance mechanisms in various species to evolve in a rapid pace thus threatening to food production and to the agroecosystems' stability. This overview paper deals with the fundamental processes of herbicide resistance in weeds, especially the resistance cases at the site of action and the so-called non-target resistance together with the consequences these have for the agronomic practices. In addition, the review covers the groundwork for biological control use implementation as a green, sustainable, or auxiliary solution to the herbicide use. Biological pathogens, insects, and other natural enemies of weeds are the promising selective techniques for suppressing weeds that, however, do not device the health of the whole ecosystem. Consequently, biological control, when combined with reduced herbicide use and ecologically friendly farming, can provide sustainable weed management. The paper ends with an outline of the problems encountered during a large-scale practice and the expected future potential of aiming at natural weed control by progressing in innovations, carrying out field trials, and obtaining endorsements in policy matters.</p> Emine KAYA ALTOP , Sine KAYA Telif Hakkı (c) 2025 Euroasia Matematik, Mühendislik, Doğa ve Tıp Bilimleri Dergisi Medical Sciences https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://euroasiajournal.org/index.php/ejas/article/view/584 Wed, 05 Nov 2025 00:00:00 +0100