DEMİRÖREN/GÜMÜŞHANE-TÜRKİYE KUVARS PORFİRİ KAYACI VE İLİŞKİLİ SKARN-METASOMATİZMANIN JEOKİMYASAL ÖZELLİKLERİ

Özet

Bu çalışmanın amacı, Demirören (Gümüşhane-Türkiye) sahasında yüzeyleyen granitik kayaca bağlı gelişmiş skarn/metasomatizma (S/M) oluşuklarının jeokimyasal olarak incelenmesidir. Bu amaçla sahadan jeokimyasal ve sıvı kapanım amaçlı örnekler alınarak analizleri gerçekleştirilmiştir. Sahada S/M gelişminin ağırlıklı olarak Üst Kretase volkanik kayaçlarda geliştiği, Orta-Geç Eosen Volkanik kayaçlarında ise hidrotermal alterasyon süreçlerinin baskın olduğu tespit edilmiştir. S/Mya maruz kalmış Üst Kretase volkanik kayaçlar jeokimyasal olarak değerlendirildiğinde, bazaltik andezit, traki-andezit, andezit karakterinde kayaçlar olduğu, ağırlıklı olarak subalkalin kalkalkali seride yeraldığı tespit edilmiştir. Bu kayaçlarda, NMORB’a göre ağır nadir toprak elementlerce zenginleşme gözlenmezken, hafif nadir toprak elementlerce 10 ile 100 kat zenginleşmiş olduğu tespit edilmiştir. Kondrit’e göre kıyaslandığında ise ağır nadir toprak elementlerce 10 kat zenginleşme gözlenirken, uyumsuz elementlerce S/M zonu dışındaki kayaçlarda ise 100 kadar zenginleşmeler tespit edilmiştir. Yapılan sıvı kapanım çalışmalarında, S/M sürecindeki akışkanların %8.4 ile 25.6 NaCl eşleniği tuzlulukta ve 230-370 oC aralığında homojenleşme sıcaklıklarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Jeokimyasal ve sıvı kapanım verileri birlikte değerlendirildiğinde; Demirören sahasındaki S/M oluşuklarının Üst Kretase yaşlı volkano-tortul istife ait bazalt-andezit ve bu kayaçlara ait piroklastlar içinde kuvars porfir sokulumunun geç evresinde ve/veya yerleşimi sonrasında nispeten yüksek tuzluluk (%8.4 ile 25.6 NaCl eşleniği) ve 230-370 oC arası sıcaklıklarda geliştiği sonucuna varılmıştır.