LİVEDO RETİKULARİS: KLİNİK ÖNEMİ VE TEDAVİSİ

Özet

Livedo reticularis (LR), deride menekşe renkli, ağ benzeri siyanotik bir patern ile karakterize hiperpigmente renk değişikliğidir ve daha çok ekstremitelerde ve gövdede görülür. LR bütünlüğü bozulmamış dairemsi ağlar şeklindedir. Şayet sirküler ağımsı görünümler bozularak düzensiz kırık bir patern gösterirse livedo racemosa (LRC) olarak tanımlanır. LR, genç ve orta yaşlı kadınları etkileyen iyi huylu, birincil bir hastalıktır. LRC ise ikincil bir hastalıktır, patolojik ve kalıcıdır. LR’de, canlı konik renk değişikliği simetrik, geri dönüşümlü ve tekdüzedir. LRC’da, canlı konik renk değişikliği geri döndürülemez ve kırıktır. Konsept olarak, patolojik livedoid formun LCR olduğu belirtilmiş ise de, klinik çalışmalarda LR ile LRC arasında kesin bir ayırım yoktur ve genellikle ‘livedo retikülaris' her ikisini de tanımlamak için kullanılmaktadır. Çalışmamız Ocak 2013 ile Mayıs 2021 tarihleri arasında livedo retikularis tanısı konulan sekiz hastayı kapsamaktadır. Hastalarımızın birisi erkek diğerleri kadın idi. Yaşları 25 ile 70 yıl arasında değişmekteydi ve ortalama yaş 45.5±16.7 yıldı. Başlıca yakınmalar soğukluk, uyuşukluk ve ağrı olmakla birlikte tüm hastalarda estetik kaygı ön plandaydı. Fizik muayenede tüm hastaların alt ekstremitlerinde menekşe renginde, balıkçı ağına benzer görünümler dikkati çekmekteydi. Hastaların altısında venöz yetmezlikte eşlik etmekteydi. Uyguladığımız tedavi sonucu venöz yetmezlik olan olgularda düzelme oldu. Ancak, kozmotik amaçla uyguladığımız vazodilatatör tedavi sonucu ağımsı görünümlerde bariz bir düzelme olmadı. Livedoid vaskülopatinin, başlangıcından birkaç yıl sonra nörovasküler ve kardiyovasküler komplikasyonlar gelişme riski olduğundan, bu hastaların izlenmesi önemlidir. COVID-19 pandemisi döneminde pulmoner belirtilerden önce LR görülebileceği göz önüne alınarak COVID-19 tanısını ekarte etmek için bu olgularda gerekli tetkiklerde yapılmalıdır.