KEDİ TIRMIK HASTALIĞININ İNSANLARDA OLUŞTURDUĞU SAĞLIK RİSKLERİ, KONTROL VE SAĞALTIM SEÇENEKLERİ

Özet

İnsanlarda görülen hastalıkların büyük bir kısmının hayvanlardan kaynaklandığı gerçeği göz önüne alındığında, hayvan sağlığının doğrudan insan sağlığını etkilediği sonucuna varılmaktadır. Bartonella etkenleri insanlar, kemirgenler, tavşanlar, köpekler, ruminantlar, yabani ve evcil kedilerden izole edilmiştir. Bartonella enfeksiyonları en yaygın şekilde evcil kedilerde görülmektedir. Kediler zoonotik Bartonella (B.) henselae ve B. clarridgeiae enfeksiyonlarının bulaştırılmasında primer memeli rezervuarı olarak kabul edilmektedir. Dünyada ve ülkemizde yaygın şekilde görülen vektör kaynaklı patojen olan Bartonella insanlarda ve hayvanlarda hafif nezle bulgularından endokarditis, miyokarditis, artritis, hepatitise kadar şiddetli hastalıklara neden olabilmektedir. Bartonella enfeksiyonları kedilere pireler aracılığıyla bulaştırıldıktan sonra kediler aylarca veya yıllarca kronik şekilde bakteriyle enfekte kalabilirler ve özellikle ısırık ve tırmalamalar sonucu enfeksiyonu insanlara bulaştırabilirler. Bartonella türleriyle enfekte olan kediler herhangi bir klinik belirti göstermeden de insanlara enfeksiyonu bulaştırabilirler. Belirtilen bilgiler ışığında bu derleme kapsamında Türkiye ve dünyada Bartonella enfeksiyonunun yaygın şekilde görüldüğü bölge ve ülkelere ait prevalans durumlarına yönelik veriler sunuldu. Ayrıca bartonellozisin bulaşma yolları, insan ve hayvanlarda oluşturduğu klinik belirtileri, tanı yöntemleri, tedavisi ve kontrolüne yönelik en son bilimsel kaynaklardan derlenen bilgiler verildi.