Muş Yöresinde Yetiştirilen Yerel Üzüm Çeşitlerinin Fenolojik Özellikleri ve Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi


Özet Görüntüleme: 528 / PDF İndirme: 166

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.6948314

Anahtar Kelimeler:

Üzüm çeşidi, Muş, fenolojik özellikler, etkili sıcaklık toplamı

Özet

Bu çalışma, Muş yöresinde yetiştirilen Çilistrig, Sinciri, Kaşper, Vakkas, Dana Gözü, Güz Üzümü, Keçi Memesi, Elazığ Beyazı, Elazığ Kırmızısı, Beyaz Üzüm ve Hıyan Asması yerel üzüm çeşitlerinin fenolojik özelliklerini ve Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) isteklerini belirlemek amacıyla 2019 ve 2020 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Üzüm çeşitlerinin iki yıl süreyle uyanma, tomurcuk sürmesi, tam çiçeklenme, tane tutumu, ben düşme ve hasat tarihleri ile uyanma- tam çiçeklenme, tam çiçeklenme- ben düşme, ben düşme-hasat ve uyanma-hasat dönemleri arasındaki Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) istekleri belirlenmiştir. Üzüm çeşitlerinde uyanmanın 12 Mayıs-29 Mayıs, tomurcuk sürmesinin 22 Mayıs-16 Haziran, tam çiçeklenmenin 22 Haziran-4 Temmuz, tane tutumunun 5 Temmuz-18 Temmuz, ben düşmenin 4 Ağustos-28 Ağustos ve hasat tarihlerinin 5 Eylül-30 Eylül tarihleri arasında olduğu tespit edilmiştir. Üzüm çeşitlerinde tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen gün sayısının 73 gün (Elazığ Beyazı) ile 98 gün (Çilistrig ve Sinciri), uyanmadan hasada kadar geçen gün sayısının ise 105 gün (Elazığ Beyazı) ile 139 gün (Çilistrig ve Sinciri) arasında olduğu saptanmıştır. Üzüm çeşitlerinin fenolojik dönemlere göre, Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) isteklerinin uyanma-tam çiçeklenme arasında 368 gün-derece (Hıyan Asması) ile 529 gün-derece (Kaşper), tam çiçeklenme-ben düşme arasında 604 gün-derece (Sinciri) ile 972 gün-derece (Çilistrig), ben düşme-hasat arasında 310 gün-derece (Elazığ Beyazı) ile 763 gün-derece (Sinciri), uyanma-hasat arasında ise 1486 gün-derece (Elazığ Beyazı) ile 1801 gün-derece (Çilistrig ve Sinciri) arasında değiştiği belirlenmiştir. Üzüm çeşitlerinin Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) isteklerinin çeşit, yıl ve fenolojik safhalara göre değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir.

Referanslar

Ağaoğlu, Y. S. (2002). Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Fizyolojisi), Kavaklıdere Eğitim Yayınları, Yayın No: 5, Ankara. 445.

Aktürk, B. & Uzun, H.İ. (2019). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin Antalya’daki değişik yörelere uygunlukları ve etkili sıcaklık toplamı istekleri. Mediterranean Agricultural Sciences, 32(3): 267-273.

Amerine, M.A. & Winkler, A.J. (1958). Maturity studies with California grapes: the acid content of grapes, leaves, and stems. Am. Soc. Hort. Sci., 71: 199-205.

Anonim, (2020). Siirt Meteoroloji İstasyonları Kayıtları. İl Meteoroloji Müdürlüğü, Siirt.

Anonim, (2021). https://mus.tarimorman.gov.tr/Link/24/Faaliyet-Raporlari, Muş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Faaliyet Raporları. Erişim tarihi: 09.09.2021.

Ateş, F. & Uysal, H. (2020). Determinations of adaptation level of wine grape varieties in terms of climatic data in Aegean region. Journal of Food Health and Technology Innovations, 3 (7): 201-206.

Bekar, T. & Cangi, R. (2017). Tokat’ta farklı ekolojilerde yetiştirilen Narince üzüm çeşidinin fenolojik gelişme evreleri ve etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Türkiye Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 1(2): 86-90.

Bozkurt, A., Yağcı, A., Mert, Ö. & Sucu, S. (2018). Bazı şaraplık üzümlerin Kırşehir ilindeki EST değerlerinin belirlenmesi. Bahçe, 47 (Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu), 37-42.

Branas, J., Bernon, G. & Levadoux, L. (1946). Élements de Viticultura Générale. Imp. Déhan, Bordeaux.

Branas, J. (1974). Viticulture. Imp, Déhan, Montpellier.

Cangi, R., Şen, A. & Kılıç, D. (2008). Bazı üzüm çeşitlerinin Kazova (Tokat-Turhal) koşullarındaki fenolojik özellikleri ile etkili sıcaklık toplamı (EST) isteklerinin saptanması. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1 (2): 45-48.

Cangi, R., Saraçoğlu, O., Uluocak, E., Kılıç, D. & Şen, A. (2011). Kazova (Tokat) yöresinde yetiştirilen bazı şaraplık üzüm çeşitlerinde olgunlaşma sırasında meydana gelen kimyasal değişmeler. Iğdır Üniversitesi Fen Bil. Ens. Dergisi, 1(3): 9-14.

Cangi, R. & Demir, E. (2019). Bazı üzüm çeşitlerinin Mecitözü/Çorum koşullarında fenolojik özelikleri ve etkili sıcaklık toplamı (EST) değerlerinin belirlenmesi. Meyve Bilimi, 6 (2), 29-35.

Constantinescu, G.H., Donaud, A. & Elena, D. (1964). Détermination de la valeur de l’indice bioclimatique de la vigne pour les principaux vignobles de RP Roumaine. Revue Roumaine de Biologie, série de Botanique, 9: 35-40.

Çelik H., Ağaoğlu Y.S., Fidan Y., Marasalı, B. & Söylemezoğlu, G. (1998). Genel Bağcılık. Sun Fidan A:Ş: Mesleki Kitaplar Serisi:1, Ankara, 253.

Çelik, H., Çetiner, H., Söylemezoğlu, G., Kunter, B. & Çakır, A. (2005). Bazı üzüm çeşitlerinin Kalecik koşullarındaki fenolojik özellikleri ile etkili sıcaklık toplamı (EST) isteklerinin belirlenmesi. 6. Türkiye Bağcılık Sempozyumu, Bildiriler 2: 390-397.

Demirkeser, Ö.K., Kamiloğlu, Ö. (2020). Identification of phenological periods and yield, quality and vegetative characteristics of some wine grapes grown in the eastern mediterranean region of Turkey. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 19(6): 47-57.

Gazioğlu Şensoy, R., Balta, F. & Cangi, R. (2009). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin Van ekolojik koşullarındaki etkili sıcaklık toplamı değerlerinin belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(3): 49-59.

Hidalgo, L. (2002). Tratado de viticultura general. 3rd edn. Mundi-Prensa Libros, Madrid, Spain.

Huglin, P., 1978. Nouveau mode d’évaluation des possibilités héliothermiques d’un milieu viticole. In: Proc. Symp. Int. sur l’ecologie de la Vigne. Ministère de l’Agriculture et de l’Industrie Alimentaire, Contança. pp. 89-98.

Jackson, D.I. & Cherry, N.J. (1988). Prediction of a district’s grape-ripening capacity using a latitude-temperature index (LTI). Am. J. Enol. Vitic. 39(1): 19-28.

Jacob, H.E. & Winkler, A.J. (1950). Grape growing in California. Circular 116. California Agricultural Extension Service, College of Agriculture, University of California, Berkeley, California, pp. 80.

Kamiloğlu, Ö., Atak, A., & Kiraz, M.E. (2014). Bazı üzüm çeşitleri ve melez çeşit adaylarının Hatay/Amik ovası koşullarındaki performanslarının belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3): 413-420.

Kaya, M. & Özdemir, G. (2016). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin Diyarbakır koşullarındaki kalite özellikleri ile etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu (Özel Sayı), 3(2):199-209.

Kenny, G.J. & Shao, J. (1992). An assessment of a latitude-temperature index for predicting climate suitability for grapes in Europe. J. Hort. Sci. 67: 239-246.

Kök, D. & Çelik, S. (2003). Bazı şaraplık üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı gereksinimlerinin belirlenmesi ve bunun kalite özellikleri üzerindeki etkisi. Trakya Üniv. Bilimsel Araştırmalar Dergisi, B Serisi Fen Bilimleri, 4(1),23–27.

Köse, B. (2014). Phenology and ripening of Vitis vinifera L. and Vitis labrusca L. varieties in the maritime climate of Samsun in Turkey’s Black Sea Region. S. Afr. J. Enol. Vitic., 35 (1): 90-102.

Özdemir, G. & Tangolar, S. (2005). Diyarbakır ve Adana koşullarında yetiştirilen bazı sofralık üzüm çeşitlerinde fenolojik devreler ile etkili sıcaklık toplamı değerleri ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu, Eylül 2005, Tekirdağ. 2: 446–453.

Riou, C., Pieri, P. & Leclech, B. (1994). Consommation d’eau de la vigne en conditions hydriques non limitantes. Formulation simplifiée de la transpiration. Vitis, 33: 109-115.

Sağlam, M., Boz, Y., Kiracı, M.A & Aydın, S. (2009). Sofralık üzüm çeşitlerinin Trakya bölgesindeki değişik ekolojik koşullara uyumu. Türkiye 7. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu 2: 129-138.

Söğüt, A.B. & Özdemir, G. (2013). Bazı şaraplık üzüm çeşitlerinin Diyarbakır ekolojisindeki fenolojik özellikleri ile etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Selçuk Tarım Gıda Bilim. Derg.,(Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı), 27: 403-412.

Tonietto, J. & Carbonneau, A. (2004). A multicriteria climatic classification system for grape-growing regions worldwide. Agric. Forest. Meteorol. 124 (1): 81-97.

Uyak, C. & Doğan, A. (2021). Muş İli Bağ Yetiştiriciliğinin Analizi. ISPEC 7th Internaional Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural Development 18-19 September 2021- Muş / Turkey, cilt.1: 383-400.

Uzun, H.İ., Barış, C., Gürnil, K. & Özışık, S. (1995). Bazı yeni üzüm çeşitlerinin Antalya koşullarına adaptasyonu üzerine araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8: 65-80.

Uzun, İ. (2004). Bağcılık El Kitabı. Hasat yayıncılık LTD. ŞTİ. İstanbul. 156.

Ünal, M.S. (2019). İdil/Şırnak ekolojisinde yetiştirilen yerel üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı isteklerinin belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi (UTYHBD), 5(1): 46-53.

Ünal, M.S. & Sezgin, H. (2022). Midyat /Mardin yöresinde yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitlerinin etkili sıcaklık toplamı ihtiyaçlarının tespiti. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1): 11-20.

Winkler A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M. & Lider, L.A., (1974). General Viticulture. University of California Press, Berkeley.

Yıldız, N. & Dilli, Y. (2018). Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin Manisa koşullarındaki fenolojik özellikleri ile etkili sıcaklık toplamı (EST) isteklerinin belirlenmesi. Bahçe, 47 (Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu), 409-416.

İndir

Yayınlanmış

01.08.2022

Nasıl Atıf Yapılır

Uyak, C., Aytemiş, F., & Doğan, A. (2022). Muş Yöresinde Yetiştirilen Yerel Üzüm Çeşitlerinin Fenolojik Özellikleri ve Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 9(22), 31–40. https://doi.org/10.5281/zenodo.6948314

Sayı

Bölüm

Makaleler