AMUR ÜZÜMÜ (Vitis amurensis Rupr.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE CBS TEKNİKLERİ KULLANILARAK MEKÂNSAL KARAR DESTEK SİSTEMİ (MKDS) GELİŞTİRİLMESİNDE ERCİŞ-VAN (TÜRKİYE) ÖRNEĞİ

Özet

Türkiye, dünyada en çok tüketilen meyve olan üzümün (Vitis spp.) anavatanıdır. Türkiye bağcılık için elverişli iklim koşullarına sahip bulunmaktadır. Bu çalışma ile iklim, toprak ve topoğrafya faktörleri göz önünde bulundurularak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri ile soğuklara dayanıklı Amur üzümünün (Vitis amurensis Rupr.) Erciş (Van, Türkiye) ilçesi ve köylerinde potansiyel yetiştirilebilir alanların belirlenmesi amaçlanmıştır. CBS konumsal verilerin alan kullanım planlamasına yönelik olarak üretilmesi, düzenlenmesi ve birden fazla katmanın analiz edilebilmesi olanağını sağlamaktadır. Yapılan araştırmada bağcılık açısından; etkili sıcaklık toplamı, don olmayan gün sayısı, en düşük kış sıcaklıkları, eğim, bakı, toprak derinliği, toprak drenajı ve arazi kullanım kabiliyeti parametreleri incelenmiştir. Bu parametreler önemlilik düzeyine göre puanlamalara tabi tutulmuş ve bir modelleme yapılarak analiz edilmiştir. Amur Üzümünün (Vitis amurensis Rupr.) yetiştirilebileceği alanlar belirlenerek uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Çalışma ile bağ alanlarını genişletme, maliyetli ve zahmetli bir iş olan bağ tesisinin uygun alanlarda kurulmasına yardımcı olma, böylece de zaman ve maliyet israfının önüne geçilmesi hedeflenmektedir. CBS’den yararlanılarak değerlendirilen kriterler göz önünde bulundurularak bölgedeki tarım alanlarının Amur Üzümünün yetiştiriciliğine uygunluk analizleri yapılmış ve haritalanmıştır. Çalışılan parametreler doğrultusunda geleneksel bağcılık yapılan alanların çok üzerinde Amur üzümün yetiştirilebileceği muhtemel alanlar belirlenmiştir. Erciş yöresinde belirlenen alanlarda Amur Üzümü yetiştiriciliği için üç uygunluk seviyesinde toplam 83.297? hektar alanda yetiştiriciliğin yapılabileceği saptanmıştır. Tarımsal üretim birden çok faktöre bağlı olduğu için planlama ve programlama (Ürün Modelleme) yapılması çok kolay değildir. Bu ve benzeri çalışmalar sayesinde Tarımsal Destek ve Planlama daha verimli bir şekilde gerçekleştirilecektir.