DÜNYANIN VE TÜRKİYE’ NİN DOĞAL GAZ TALEP SENARYOSU

Özet

Küresel enerji talebi ülkeden ülkeye farklılık göstermesine rağmen küresel ölçekte bakıldığında sürekli bir artış içindedir. IEA’ a göre 2040 yılına kadar küresel enerji talep artışında iki enerji kaynağı kullanımı (%12 ile yenilenebilir ve %28 ile doğal gaz) sürekli artış gösterecektir. Çalışmada yüksek ve düşük talep senaryolarında kullanılan kriterler ve alt kriterlerin ve ağırlıklarının belirlenmesi için enerji sektöründe çalışan uzman, müdür, yönetici 48 kişi ile (KV) görüşülmüş, görüşmeler neticesinde 10 ana kriter ve 43 alt kriterler oluşturulmuştur. Çalışmada yüksek ve düşük doğal gaz talep senaryoları altında küresel ve ülkemizin doğalgaz talebini hesaplamak için bulanık çok amaçlı matematiksel model (Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS yöntemleri) kullanılarak geliştirilmiştir. Matematiksel model yardımıyla 2020-2030 yılları arasında küresel ve ülkemizin doğalgaz kullanım miktarı hesaplanmıştır. Yüksek talep senaryosu altında 2020-2030 yılları arasında yaklaşık % 26 artarak, 2030 yılında küresel doğal gaz kullanım miktarı 4.800 bcm'e ulaşacağı hesaplanmıştır. Düşük talep senaryosu altında 2020-2030 yılları arasında yaklaşık % 5 artarak, 2030 yılında küresel doğal gaz kullanım miktarı 4.000 bcm'e ulaşmıştır. Çevreyi kirletmeyen temiz bir enerji kaynağı olduğu için 2030 yılından sonra büyümesi beklenen tek fosil enerji kaynağıdır. Yüksek talep senaryosu altında 2030 yılında bölgelere göre doğal gaz talebi dağılımı şu şekilde olacağı hesaplanmıştır: Kuzey Amerika: 1250 bcm, Orta ve Güney Amerika: 250 bcm, Avrupa: 650 bcm, Orta Doğu: 750 bcm, Avrasya: 650 bcm, Asya Pasifik: 1250 bcm. Çalışmada, yüksek talep senaryosu altında 2020-2030 yılları arasında Türkiye'de doğalgaz kullanımı % 52 artarak yaklaşık 76 bcm’ e ulaşacak, düşük talep senaryosunda Türkiye’nin toplam doğal gaz talebi yaklaşık olarak % 9 azalarak yaklaşık 45 bcm’ e ulaşacağı hesaplanmıştır. Bulanık TOPSIS yöntemi ile çalışmada 10 sektör incelenmiş, küresel ve ülkemiz doğal gaz talep senaryosu açısından sektörlerinin sıralamasında birinci Enerji sektörü ve ikinci Sanayi sektörü olmuştur. Çalışmada 2030 yılında fosil yakıtlar arasında küresel enerji karışımında kullanım oranının yükselmesi beklenen/hesaplanan tek fosil kaynağı doğal gazdır. Bu durumda küresel gaz rezervinin fazla olması (doğal gaz rezervinin 206 trilyon m3 ve geleneksel olmayan keşfedilmemiş rezervlerin 354 trilyon m3) yanında temiz ve çevreci bir enerji kaynağı olmasının büyük bir payı vardır. Diğer fosil kaynaklar ile kıyaslandığında özellikle doğayı ve havayı çok daha az kirletmesi ve minimum sera gazı emisyonu/salınımından dolayı çevreci bir fosil yakıt olmasıdır.