Sağlık İletişimi ve Beslenme Bozuklukları


Özet Görüntüleme: 307 / PDF İndirme: 143

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.7474585

Anahtar Kelimeler:

Sağlık, Sağlık İletişimi, Beslenme Farkındalığı, Yeme Bozuklukları, Nervoza

Özet

İnsan davranışlarında olduğu gibi beslenme davranışı da çok çeşitli faktörlerden etkilenen karmaşık bir olgudur. Bu faktörlerden en önemlisi beslenme alışkanlıklarının birçok açıdan, özellikle sağlık iletişiminin ve yeni medyanın olumsuz etkilerine maruz kalmasıdır. İletişim ve enformasyon imkanlarının üst düzeyde olduğu günümüzde kişilerin besinler, sağlıklı beslenme ve besin grupları ile ilgili çeşitli bilgilere, ulaşabilmeleri, bu bilgileri yorumlayabilmeleri, anlayabilmeleri, eleştirmeleri ve bu bilgiler doğrultusunda sağlıklı besin seçimleri yapmaları beslenme alışkanlıkları üzerinde etkilidir. Bunun sonucunda özellikle son dönemlerde insanlar mevcut sağlık problemlerine ek olarak, Anoreksiya Nervoza, Bulimiya Nervoza, Ortoreksiya Nervoza, Obezite gibi yeme bozukluklarından kaynaklanan yeni birçok sağlık sorunuyla da karşılaşmaktadır. Genellikle bu sağlık sorunlarının en yaygınlarından biri olan obezite, kardiyovasküler hastalıklar, diabetes mellitus, hipertansiyon, dislipidemi, metabolik sendrom, hormon bağımlı bazı kanserler ve obstrüktif uyku apnesi sendromu gibi çeşitli hastalıklar için risk oluşturduğu bilinmektedir. Fast-food kültürünün yaygınlaşması da sağlıksız beslenme ve özellikle obezitenin giderek artmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla toplumsal yönelimlerin beslenme üzerindeki etkilerinin sonuçları zaman zaman patolojik olabilmektedir.

Bu derleme, sağlık iletişiminin beslenme bozuklukları üzerine etkileri ve bu etkilerden kaynaklanan bazı hastalıklar hakkında bilgi vermeyi amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler: 

Referanslar

Akbulut, G. (2018). Tıbbi Beslenme Tedavi̇si̇nde Güncel Uygulamalar. Ankara Nobel Tıp Kitapevleri.

Aktaş, N., & Özdoğan, Y. (2016). Gıda ve Beslenme Okuryazarlığı. 146–153.

Akyol, A., Bilgiç, P., & Ersoy, G. (2008). Fiziksel Aktivite, Beslenme ve Sağlıklı Yaşam.

Araştırma, K., Halİfeoğlu, İ., Karataş, F., Çolak, R., Canatan, H., & Telo, S. (2005). Tip 2 Diyabetik Hastalarda Tedavi Öncesi ve Tedavi Sonrası Oksidan ve Antioksidan Durum. 10(3), 117–122.

Arslan, A. (2021). Halkla İlişkiler Modelleri Temelinde Sağlık İletişimi: Yeni Medya Üzerinden Sağlık Bakanlığı’nın İncelenmesi. 4–28.

Aslan, D. (2001). Bir Sağlık Sorun Alanı Olarak Kadın Ve Beslenme.

Ayyıldız, Ö. (2020). Dahiliye hastalarinda sağlık anksiyetesinin sağlıklı beslenme takıntısı ve sağlık programlarını izleme motivasyonuna etkisi.

Baysal, A. (1998). Sağlıklı Beslenme: Uzmanların Öneri̇si Tüketi̇ci̇ni̇n Algılaması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 27(2), 1–4.

Bor, H., & Saka, M. (2021). Besin Okuryazarlığı, Yeme Farkındalığı ve Beslenme Food Literacy, Mindful Eating and Nutrition. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi Derleme Makalesi GUJHS, 10(2), 307–313.

Borghuis, J., & Hof, A. L. (2008). The Importance of Sensory-Motor Control in Providing Core Stability. 38(11), 893–916.

Cheng, X., Lin, S. Y., Wang, K., Hong, A., Zhao, X., Gress, D., Wojtusiak, J., Cheskin, L. J., & Xue, H. (2021). Healthfulness assessment of recipes shared on pinterest: Natural language processing and content analysis. Journal of Medical Internet Research, 23(4), 1–10. https://doi.org/10.2196/25757

Clementi, C., Casu, G., & Gremigni, P. (2017). An Abbreviated Version of the Mindful Eating Questionnaire. Journal of Nutrition Education and Behavior, 49(4), 352-356.e1. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2017.01.016

Çolak, H., & Aktaç, Ş. (2019). Ağırlık Yönetimine Yeni Bir Yaklaşım: Yeme Farkındalığı. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(3), 212–222.

Doak, C. M., Visscher, T. L. S., Renders, C. M., & Seidell, J. C. (2006). The Prevention Of Overweight And Obesity In Children And Adolescents: A Review Of Interventions And Programmes. Obesity Reviews, 7(1), 111–136. https://doi.org/10.1111/j.1467-789X.2006.00234.x

Festinger, L. (1954). A theory of social comparison: processes human relations. In Human Relations (Vol. 7, pp. 117–140). https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/001872675400700202

Göksu, N. F. (n.d.). Sağlik i̇leti̇şi̇mi.

Gordon, A. T., Ambegaonkar, J. P., & Caswell, S. V. (2013). Relationships between core strength, hip external rotator muscle strength, and star excursion balance test performance in female lacrosse players. International Journal of Sports Physical Therapy, 8(2), 97–104. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23593547%0Ahttp://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=PMC3625788

Gündüz Hoşgör, D. (2014). İletişim ve Sağlık İletişimi.

Heimburger, D. C. (1997). Handbook of Clinical Nutrition.

İdiz, C. (2019). Diyabetli Bireylere Hangi Beslenme Modeli Önerilmeli? Journal of Nutrition and Dietetics, 47, 44–51. https://doi.org/10.33076/2019.bdd.1314

Jiang, J., Ahn, J., Huang, W., & Hayes, R. B. (2013). Association of obesity with cardiovascular disease mortality in the. Preventive Medicine, 57(1), 60–64. https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2013.04.014

Kabat-zinn, J. (n.d.). Mindfulness Meditation for everyday life.

Kaye, W. (2009). Eating Disorders: Hope Despite Mortal Risk. December, 1309–1311. http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/full/166/12/1309?roi=echo3-5336254711-3659711-a1c80c578f2766f707e3f8f0f318644e&etoc

Kehler, M. D., & Hadjistavropoulos, H. D. (2009). Is health anxiety a significant problem for individuals with multiple sclerosis? Journal of Behavioral Medicine, 32(2), 150–161. https://doi.org/10.1007/s10865-008-9186-z

Keski-Rahkonen, A., & Mustelin, L. (2016). Epidemiology of eating disorders in Europe: Prevalence, incidence, comorbidity, course, consequences, and risk factors. Current Opinion in Psychiatry, 29(6), 340–345. https://doi.org/10.1097/YCO.0000000000000278

Khan, Z., & Zadeh, Z. F. (2014). Mindful Eating and it’s Relationship with Mental Well-being. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 159, 69–73. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.12.330

Kim, Y. R., Kim, J. H., Kim, M. J., & Treasure, J. (2014). Differential methylation of the oxytocin receptor gene in patients with anorexia nervosa: A pilot study. PLoS ONE, 9(2), 1–7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0088673

Kılınçarslan, M. G., & Şahin, E. M. (2020). Güncel Kılavuzlar Işığında Dislipidemi Yönetiminin İlk Basamağı: Yaşam Tarzı Değişiklikleri. October, 30–41. https://doi.org/10.15511/tahd.19.00131

Klassen, K. M., Douglass, C. H., Brennan, L., Truby, H., & Lim, M. S. C. (2018). Social media use for nutrition outcomes in young adults: A mixed-methods systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 15(1). https://doi.org/10.1186/s12966-018-0696-y

Kopin, L., & Lowenstein, C. (2017). In the Clinic Dyslipidemia. Annals of Internal Medicine, 167(11), ITC81–ITC95. https://doi.org/10.7326/AITC201712050

Köse, G., Tayfur, M., Bİrİncİoğlu, İ., & Dönmez, A. (2016). Yeme Farkındalığı Ölçeği ’ ni Türkçeye Uyarlama Çalışması. 3(27), 125–134. https://doi.org/10.5455/JCBPR.250644

Kutluay Merdol, T. (2016). Beslenme ve Diyetetik Biliminin Dünü , Bugünü ve Geleceği. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 1–5.

Levin, M. E., Dalrymple, K., Himes, S., & Zimmerman, M. (2014). Eating Behaviors Which facets of mindfulness are related to problematic eating among patients seeking bariatric surgery ? Eating Behaviors, 15(2), 298–305. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.03.012

Ludwig, D. S., & Kabat-Zinn, J. (2008). Mindfulness in Medicine. JAMA, 300(11), 1350–1352. https://doi.org/10.1001/jama.300.11.1350

Mathieu, J. (2005). What is orthorexia? Journal of the American Dietetic Association, 105(10), 1510–1512. https://doi.org/10.1016/j.jada.2005.08.021

Nişancı, F., Bağcı, T., & Tezcan, S. (n.d.). Hastalarda Obezite Boyutunun Saptanması. 2.

Noyes, R., Stuart, S. P., Langbehn, D. R., Happel, R. L., Longley, S. L., Muller, B. A., & Yagla, S. I. (2003). Test of an interpersonal model of hypochondriasis. Psychosomatic Medicine, 65(2), 292–300. https://doi.org/10.1097/01.PSY.0000058377.50240.64

Olson, K. l., & Emery, C. f. E. (2015). Mindfulness and Weight Loss: A Systematic Review. 67, 59–67. https://doi.org/10.1097/PSY.0000000000000127

Ozcan, A., Donat, H., Gelecek, N., Ozdirenc, M., & Karadibak, D. (2005). The relationship between risk factors for falling and the quality of life in older adults. BMC Public Health, 5, 1–6. https://doi.org/10.1186/1471-2458-5-90

Ozyigit, T. R., Calda, N., & Üresın, Y. (2014). Dislipidemi Tedavisinde Kullanılan Güncel İ laçlar. April 2011.

Pekcan, G. (1983). 10 - 12 Yaş Grubu İlkokul Çocuklarının Beslenme Ve Sağlık Durumları Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma. 1.

Pekcan, G. (2012). Beslenme Durumunun Saptanmasi. http://beslenme.gov.tr/content/files/arastirmalar/uyelik/beslenme_bilgi_serisi/Kitaplar/a/a_14_beslenme_durumunun_saglanmasi_52.pdf

Pektaş, R. (2021). Kendi̇ni̇ Nesneleşti̇rme Kuramı Bağlamında Görünüme Yöneli̇k Sosyal Tutumlar ve Beden İmgesi̇ Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n Ci̇nsi̇yet ve Yaşam yeri̇ Açısından İncelenmesi̇.

Rode, S., Salkovskis, P., Dowd, H., & Hanna, M. (2006). Health anxiety levels in chronic pain clinic attenders. Journal of Psychosomatic Research, 60(2), 155–161. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2005.07.005

Rounsefell, K., Gibson, S., McLean, S., Blair, M., Molenaar, A., Brennan, L., Truby, H., & McCaffrey, T. A. (2020). Social media, body image and food choices in healthy young adults: A mixed methods systematic review. Nutrition and Dietetics, 77(1), 19–40. https://doi.org/10.1111/1747-0080.12581

Sahin, N., Baskent, A., Cakmak, A., Salli, A., Ugurlu, H., & Berker, E. (2008). Evaluation of knee proprioception and effects of proprioception exercise in patients with benign joint hypermobility syndrome. Rheumatology International, 28(10), 995–1000. https://doi.org/10.1007/s00296-008-0566-z

Samur, G. (2008). Kalp Damar Hastaliklarinda Beslenme. 20. www.klasmat.web.tr

Sanrı, B. (2014). İstanbul Tıp Fakültesi Diyet Polikliniğine Başvuran Hastalarda Sık Görülen Hastalıkların Belirlenmesi. 12(2007), 703–712. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/diger-kitaplar/TBSA-Beslenme-Yayini.pdf

Şengül, R., & Hocaoğlu, Ç. (2019). Ortoreksiya Nervoza Nedir ? Tanı Ve Tedavi Yaklaşımları. 14(2), 101–104.

Şengün, H. (2016). Sağlık Hizmetlerinde İletişim Yönetimi. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 79(1), 38–42. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuitfd

Sönmez, A. Ö. (2017). Çocuk Ve Ergenlerde Yeme Bozuklukları. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 9(3), 301–316. https://doi.org/10.18863/pgy.288643

Süzen, B. (2010). Evre 2 Diyastolik Fonksiyon Bozukluğu Olan Medikal Tedavi Alan Hastalarda Diyet Tedavisinin Etkinliğinin Araştırılması.

Tayhan Kartal, F., & Demir Doğan, M. (2019). Kardiyovasküler Sistem Hastalıklarının Risk Faktörleri Üzerine Beslenme Durumunun Etkisi. Journal of Health Services and Education, 3(1), 11–19. https://doi.org/10.35333/johse.2019.46

Tyrer, P., Cooper, S., Crawford, M., Dupont, S., Green, J., Murphy, D., Salkovskis, P., Smith, G., Wang, D., Bhogal, S., Keeling, M., Loebenberg, G., Seivewright, R., Walker, G., Cooper, F., Evered, R., Kings, S., Kramo, K., McNulty, A., … Tyrer, H. (2011). Prevalence of health anxiety problems in medical clinics. Journal of Psychosomatic Research, 71(6), 392–394. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2011.07.004

Vasdev, S., Longerich, L., & Singal, P. (2002). Nutrition and hypertension. Nutrition Research, 22(1–2), 111–123. https://doi.org/10.1016/S0271-5317(01)00370-0

Vekic, J., Zeljkovic, A., Stefanovic, A., Jelic-Ivanovic, Z., & Spasojevic-Kalimanovska, V. (2019). Obesity and dyslipidemia. Metabolism: Clinical and Experimental, 92, 71–81. https://doi.org/10.1016/j.metabol.2018.11.005

Velardo, S. (2015). Viewpoint The Nuances of Health Literacy , Nutrition Literacy , and Food Literacy. Journal of Nutrition Education and Behavior, 47(4), 385-389.e1. https://doi.org/10.1016/j.jneb.2015.04.328

Walaszek, R., Chwała, W., Walaszek, K., Burdacki, M., & Błaszczuk, J. (2017). Evaluation of the accuracy of the postural stability measurement with the Y-balance test based on the levels of the biomechanical parameters. Acta of Bioengineering and Biomechanics, 19(2), 121–128. https://doi.org/10.5277/ABB-00675-2016-02

WATKINS, P. J. (2005). ABC of Diabetes. In Ethnicity and Disease (Vol. 15, Issue 4).

WHO. (2022). Physıcal Status: The Use And Interpretation Of Anthropometry. In Journal of Public Health (Germany) (Vol. 30, Issue 3, pp. 665–673). https://doi.org/10.1007/s10389-020-01340-w

Williams, G., Hamm, M. P., Shulhan, J., Vandermeer, B., & Hartling, L. (2014). Social media interventions for diet and exercise behaviours: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ Open, 4(2). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2013-003926

Yıldırım, A. E., & Karcı, A. (2015). Bireye Özgü Optimum Beslenme Çizelgesinin Yapay Atom Algoritması Kullanılarak Hazırlanması. 6(24), 1–11. https://doi.org/10.17944/mkutfd.75953

Yılmaz, M. B., & Şireci, M. (2020). Malatya’da Yer Alan Ai̇le Heki̇mli̇ği̇ Merkezleri̇nde Sağlık İleti̇şi̇mi̇ Uygulamalarına Yöneli̇k Bi̇r Çalışma. 357–371.

Yayınlanmış

25.12.2022

Nasıl Atıf Yapılır

Akkök, E., Tekin, Z. D., Ozdemir, M. A., Yıldız, E., Alibeyoğlu, B. I., Altunkaya, H., Erdoğan, A., & Bilgili, H. (2022). Sağlık İletişimi ve Beslenme Bozuklukları. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 9(25), 9–21. https://doi.org/10.5281/zenodo.7474585

Sayı

Bölüm

Makaleler