Ayvalık Bölgesinde Yeniden İşlevlendirilen Yağhanenin Mimari Miras ve Endüstri Mirası Açısından değerlendirilmesi

Özet

Endüstri Devriminden sonra bilgisayarların kullanımı ve otomasyona geçiş ile birlikte pek çok endüstri yapısı atıl kalmıştır. Endüstri Devrimini daha önce yaşamış olan ülkelerde makineler için yapılmış bu mekanlar insanların kullanımı için dönüştürülmeye başlanmıştır. Endüstri mirası kavramı ortaya çıkmasıyla birlikte konu farklı bir boyutta ele alınmaya başlanmış, pek çok endüstri binası tescillenerek koruma altına alınmıştır. Özgün işlevine tekrar dönüştürülen yapıların yanı sıra, farklı işlevler yüklenen yapılarda bulunmaktadır. Binalara farklı işlevler yüklenirken koruma kavramının yanında yeni işlevin yapının mevcut mekan kurgusuna uygun olması gerekmektedir.

Yeniden işlevlendirmede eklenen ara katlar, duvarlar, geçitler ve kullanılan malzemeler özgün mimari özelliklere zarar vermemelidir. Yeniden işlevlendirilecek yapılar çevresiyle birlikte ele alınmalı, kültürel, ekonomik, sosyal ve toplumsal nedenler göz önünde bulundurulmalıdır.

Çalışma kapsamında eski zeytinyağı fabrikaları ve yağhaneler ele alınmıştır. Ayvalık bölgesinin turizm odaklı gelişiminden sonra kent merkezinde bulunan zeytinyağı fabrikaları kent dışına taşınmış, kent merkezinde bulunan fabrikalar atıl kalmıştır. Birer kültürel miras niteliğinde olan yapılar yeniden işlevlendirilerek korunmuştur.

Bu çalışmada; atıl kalmış ve yeniden işlevlendirilmiş eski yağhanelerden biri olan Beyaz Yalı Otel yapılan kütlesel, strüktürel, mekânsal müdahaleler, mimari miras ve endüstri miras boyutuyla ele alınmıştır.