MERSİN İLİNİN SÜS BİTKİSİ POTANSİYELİ TAŞIYAN BAZI MONOKOTİL ENDEMİK BİTKİLERİ

Özet

İnsanoğlu yüzyıllardan beri estetik amaçlarla bitkileri kullanmıştır. Bitkiler günümüzde artan şehirleşmeden dolayı, doğadan uzaklaşan insanların doğa özlemlerini giderebilmek, kentleri daha yaşanılır ortamlar haline getirilebilmek ve benzeri amaçlarla kullanmaktadır. Öyle ki bitkiler bugün birçok ülke için ekonomik kalkınmada çok önemli rol oynayan ticari bir alan olarak dikkat çekmektedir. Dünyanın biyoçeşitlilik bakımından en zengin coğrafyalarından biri olan ülkemizde 3800 taksonu endemik olmak üzere toplam 11466 bitki taksonu yayılış göstermektedir. Bütün Avrupa’daki toplam bitki türü sayısı 12.000 civarında iken, ülkemizde yaklaşık 10.000 tür yayılış göstermektedir. Son yıllarda tanımlanan tür ve tür altı taksonlar da eklendiğinde ülkemizde 12.000 civarında takson doğal yaşam alanı bulmaktadır. Mersin ili barındırdığı yaklaşık 400 endemik tür ile ülkemizin önemli endemizm merkezlerinden biri konumundadır (endemizm oranı yaklaşık olarak %23 civarındadır). Dünyada geofitlerin yoğunluklu olarak yayılış gösterdiği alanların kışları nemli ve ılık, yazları ise kurak ve sıcak olan Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü bölgeler olduğu görülmektedir. Ülkemizin merkezinde yer aldığı Akdeniz Havzası dünyanın ikinci en zengin geofit bölgesi konumundadır. Mersin ili de Akdeniz Havzası’nda yer alan illerden biridir. Bu çalışma kapsamında, Mersin ilinde doğal yayılış gösteren endemik bitki türlerinin süs bitkisi olarak kullanılabilirliğini belirlemek ve süs bitkileri pazarında ekonomik açıdan değer kazanmalarını sağlamaktır. Bu amaçla çalışmamızda Mersin’de doğal yayılışı bulunan endemik bitki taksonlarından süs bitkisi potansiyeli taşıyan bazı tek çenekli taksonlar tespit edilmiş ve bu taksonların fotoğrafları sunulmuştur. Önerilen taksonlar geofit taksonlar olup yalnız ülkemiz topraklarında (bazılarının sadece Mersin’de) yayılış göstermesi bu türlerin süs bitkisi olarak peyzaja kazandırılması bakımından büyük önem arz etmektedir. Mersin’de tespit edilen 5 farklı monokotil familyasına ait toplam 20 endemik takson belirlenmiştir. Süs bitkisi olarak önerilen bu taksonlardan bir kısmının neslinin tehlike altında olması çeşitli üretim teknikleri ile peyzaja kazandırılıp nesillerinin garanti altına alınmaları açısından da büyük önem arz etmektedir.