Bipolar Bozukluğu Tanısına Sahip Olan Hastalarda Öz Bakım Gücü ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları: Eğitiminin Etkisi

Hülya Kök Eren; Özlem Örsal; Çınar Yenilmez

doi:10.5281/zenodo.13231437

Yazarlar

Hülya Kök Eren Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Eskişehir Türkiye https://orcid.org/0000-0002-7271-9415
Özlem Örsal Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Eskişehir Türkiye https://orcid.org/0000-0002-4012-7036
Çınar Yenilmez Çınar Yenilmez, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Eskişehir Türkiye https://orcid.org/0000-0002-1210-8313

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.13231437

Anahtar Kelimeler:

sağlıklı yaşam biçimi davranışları, öz bakım gücü, bipolar bozukluk, hemşirelik bakımı

Özet

Bu araştırma bipolar bozukluğa sahip olan hastalara öz bakım ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilgili verilen eğitimin etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma bir üniversite hastanesinin psikiyatri polikliniğinde Bipolar bozukluk tanısıyla izlenen 17 hastayla yarı deneysel, tek gruplu, ön test-son test tasarımda gerçekleştirilen bir müdahale araştırmasıdır. Hastalara sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile eğitimler oturumlara halinde yapılmıştır. Eğitim programının hepsine katılım sağlayan hastalara, üç hafta sonra son test uygulanmıştır. Verilerin elde edilmesinde “Kişisel Bilgi Formu”, “Öz Bakım Gücü Ölçeği” ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde paired samples testi kullanılmıştır. Eğitim öncesi ve sonrası öz bakım gücü ölçeği arasında istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. (p<0.001). Eğitim sonrası hastaların öz bakım gücü ortalama puanları artmıştır. Eğitim öncesi ve sonrası sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II ve alt boyutları arasında istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<0.001). Eğitim sonrasında hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim, kişilerarası ilişkiler ve stres yönetimi alt boyutları puan ortalamalarını arttığı saptanmıştır. Sonuç olarak, bipolar bozukluğu olan hastalara sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilgili verilen eğitimin öz bakım gücü ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını olumlu etkilediği görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda, bipolar hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve öz bakım güçlerinin artıracak eğitimlerin yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Referanslar

Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13.

Bauer, I., Gálvez, J., Hamilton, J., Balanzá-Martínez, V., Zunta-Soares, G., Soares, J., & Meyer, T. (2016). Lifestyle interventions targeting dietary habits and exercise in bipolar disorder: a systematic review. Journal of psychiatric research, 74, 1-7.

Cihangiroğlu, Z., & Deveci, S. E. (2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2), 78-83.

Çam, O., & Engin, E. (2014). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bakım Sanatı. İstanbul: İstanbul Medical Yayıncılık.

Çiftçi, B., Yıldırım, N., Altun, Ö. Ş., & Avşar, G. (2015). What Level of Self-Care Agency in Mental Illness? The Factors Affecting Self-Care Agency and Self-Care Agency in Patients with Mental Illness. Archives of psychiatric nursing, 29(6), 372-376.

Dale, H., Brassington, L., & King, K. (2014). The impact of healthy lifestyle interventions on mental health and wellbeing: a systematic review. Mental Health Review Journal, 19(1), 1-26.

Happell, B., Platanıa‐Phung, C., Gray, R., Hardy, S., Lambert, T., McAllister, M., & Davies, C. (2011). A role for mental health nursing in the physical health care of consumers with severe mental illness. Journal of psychiatric and mental health nursing, 18(8), 706-711.

Kayar-Erginer, D., & Partlak-Günüşen, N. (2018). Determination of physical health status and healthy lifestyle behaviors of individuals with mental illness. Perspectives in psychiatric care, 54(3), 371-379.

Kearney, B. Y., & Fleischer, B. J. (1979). Development of an instrument to measure exercise of self‐care agency. Research in nursing & health, 2(1), 25-34.

Mangerud, W., Bjerkeset, O., Lydersen, S., & Indredavik, M. (2014). Physical activity in adolescents with psychiatric disorders and in the general population. Child and adolescent psychiatry and mental health, 8(1), 1-10.

Melo, M., Daher, E., Albuquerque, S., & Bruin , V. (2016). Exercise in bipolar patients: a systematic review. Journal of affective disorders, 198, 32-38.

Nahcivan, N. (1994). GEÇERLiK ve GÜVENiRLiK ÇALISMASI: ÖZ-BAKIM GÜCÜ ÖLÇEĞi'NiN TÜRKÇE'YE UYARLANMASI. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 7(33), 109-119.

Ohlsen, R. I., Peacock, G., & Smith, S. (2005). Developing a service to monitor and improve physical health in people with serious mental illness. Journal of psychiatric and mental health nursing, 12(5), 614-619.

Orem, D. (1991). Nursing Concepts of Practice. Mosby: St. Louis.

Sabancıoğulları, S., Elvan, E., Kelleci, M., & Doğan, S. (2011). Bir psikiyatri kliniğinde hemşireler tarafından yapılan hasta bakım planlarının Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli ve NANDA tanılarına göre değerlendirilmesi. Journal of Psychiatric Nursing, 2(3), 117-122.

SANE. (2007 ). Opportunity lost: Lack of physical health care is hurting people with mental illness. Australia Resarch Bultein.

Sen, E., & Sirin, A. (2015). Healthy lifestyle behaviors and self-efficacy: the effect of education. The Anthropologist, 21(1-2), 89-97.

Yarar, E. Z. (2021). Psikopatolojilerde gen-çevre etkileşimi: Stresle ilgili genetik ve epigenetik süreçler. Klinik Psikoloji Dergisi, 5(3), 275-288.

Stanley, S., & Laugharne, J. (2014). The impact of lifestyle factors on the physical health of people with a mental illness: a brief review. International journal of behavioral medicine, 21(2), 275-281.

Walker, S. N., & Hill-Polerecky, D. M. (1996). Psychometric evaluation of the health-promoting lifestyle profile II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center, 120-126.

Walker, S. N., Sechrist, K. R., & Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing research, 36(2), 76-81.

Bipolar Bozukluğu Tanısına Sahip Olan Hastalarda Öz Bakım Gücü ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları: Eğitiminin Etkisi

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri

Makale Gönder

Dil

Bilgi