ÇOCUKLARDA BÖLGELERE GÖRE D VİTAMİN DÜZEYLERİNİN VE YETERSİZLİK DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet

Vitamin D düzeyleri cildin güneş ile temas süresine ve tüketilen besinlerdeki D vitamin miktarına veya takviye amaçlı oral yolla alınmasına göre değişmektedir. Yerleşim alanlarının enlemi, deniz seviyesine göre farklılaşan iklim nedeniyle vitamin D düzeyleri bölgesel farklılıklar göstermektedir. Amaç; Çocuklarda son 10 yıllık literatür verileriyle vitamin D düzeylerindeki yıllara ve bölgesel farklılıklara göre inceleyerek ülkemizdeki D vitamininin durumunu bölgesel olarak gözden geçirilmesi amaçlandı. Yöntem; 01.11.2019-29.02.2020 tarihleri arasında makale taraması yapılarak illerden bildirilen geniş kapsamlı çalışmalar bilimsel kaynak olarak kullanılarak hazırlandı. Bulgular; Türkiye’nin doğu bölgesindeki ve batı bölgesindeki illerde yapılan çalışmalarda; Ege Bölgesinde İzmir’den Doğan ve ark.’ları ortalama vitamin D düzeyini 28.00±15.55 ng/mL ve Denizli’den Kocaman 30.3±16.2 ng/mL bildirdiler. Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum’dan Fettah ve ark.’ları 17.1 ng/mL, Topal ve ark.’ları ise kızlarda; 21.3 ng/mL, erkeklerde; 22.5 ng/mL olarak bildirdiler. Veriler değerlendirildiğinde göze çarpan veri; Ege bölgesinden bildirilen değerlerin, Doğu Anadolu bölgesindeki değerlere göre daha yüksek olduğudur. Türkiye’nin kuzey ve güney bölgelerindeki illerden bildirilen çalışmalarda; ortalama vitamin D düzeylerini Karadeniz bölgesinde Zonguldak’dan Güven ve ark.’ları kış ve sonbahar mevsiminde 23.3±8.88 ng/mL ve 27.9±8.27 ng/mL, Trabzon’dan Karagüzel ve ark.’ları 34.3±18.3 nmol/L olarak bildirdiler. Güney bölgesindeki illerden; Adıyaman’dan Bucak ve ark.’ları kızlarda 32.9±13.9 ng/mL, erkeklerde; 34.4±14.6 ng/mL, Adana’dan Matyar ve ark. kızlarda 48.42±0.54 nmol/L, erkeklerde 52.95±0.92 nmol/L, Isparta’dan Savaş ve ark.’ları 16.15±13.24 ng/mL olarak bildirdiler. Farklı illerden yapılan bildirimlerin bölgesel değerlendirilmesinde kuzeye göre güneydeki illerde vitamin D düzeyleri daha yüksek saptandı. Sonuç; Bölgelerin bulunduğu enlem ve iklim koşulları yanında yaşam şekli, deniz seviyesinden yükseklikleri gibi birçok neden güneş ışığı ile karşılaşma süresini etkilemekte bölgesel farklılıklara neden olmaktadır. Bölgesel farklılıklar nedeniyle bireylerin vitamin D düzeylerinin bilinmesi durumunda yaşadıkları bölgelere ve mevsimlere göre kişinin güneş ışığı ile yeterli sürede temasının sağlanması, imkan olmadığı durumlarda günlük D vitamin ihtiyacının oral yolla karşılanması ile D vitamin yetersizliğine bağlı gelişebilecek olumsuz durumların önüne geçilmesi sağlanmalıdır.