İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEN KARABUĞDAY (Fagopyrum esculentum Moench.)’DA VERMİKOMPOST DOZLARININ VERİM VE BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Özet

Bu araştırmada, Siirt ekolojik koşullarında karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench.) çeşitlerinin, verim ve bazı kalite özelliklerine vermikompost dozlarının etkisi araştırılmıştır. Bu çalışma 2017 yılında Siirt Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama alanında, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ana parsele karabuğday çeşitleri, alt parsele vermikompost dozları yerleştirilmiştir. Araştırmada bitkisel materyal olarak Aktaş ve Güneş çeşitleri kullanılmıştır. Vermikompstun beş farklı dozu (0, 75, 150, 225 ve 300 kg da-1) uygulanmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), sap çapı (mm), kömeç sayısı (adet bitki-1), biyolojik verim (kg da-1), tane verimi (kg da-1), bin tane ağırlığı (g), ham protein oranı (%) ve tanede rutin oranı (%) gibi verim ve bazı kalite özellikleri incelenmiştir. Bin tane ağırlığı hariç incelenen diğer parametrelerde çeşitler arasında istatistiki olarak farklılık belirlenmemiştir. Vermikompost dozları arasında ise incelenen tüm parametrelerde istatistiki olarak önemli farklılık bulunmuştur. Çalışmada bitki boyu 45.3¬-59.7 cm, bitki sap çapı 2.93-4.37 mm, kömeç sayısı 7.14-19.6 adet bitki-1 arasında değişim göstermektedir. Ayrıca biyolojik verimin 184.7-452.3 kg da-1, tane veriminin 51.0-135.0 kg da-1, bin tane ağırlığı 18.52-23.77 g, ham protein oranı % 10.33-12.08 ve rutin oranının % 1.01-1.75 arasında değişim gösterdiği, Siirt ili ekolojik koşullarında, ikinci ürün karabuğday yetiştiriciliğinde 249 kg da-1 optimum vermikompost dozunun yeterli olduğu belirlenmiştir.