Bazı Seçilmiş Faktörlerin Kaba Boşanma Oranı Üzerindeki Etkilerinin YSA ve ODE Kullanılarak Matematiksel Analizi
Özet Görüntüleme: 28
/ 
PDF İndirme: 18
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14568702Anahtar Kelimeler:
YSA analizi, matematiksel modelleme, kaba boşanma hızı, adi diferansiyel denklemlerÖzet
Bu çalışmada, Türkiye'de Kaba Boşanma Oranını etkileyen faktörler; Toplam Doğurganlık Hızı (Çocuk Sayısı), Kaba Evlenme Hızı (Binde (‰)), Nüfus Artış Hızı (Binde (‰)) ve Genel Mutluluk Düzeyi (%) (Mutsuz veya Çok Mutsuz) olarak belirlenmiştir. Bu faktörlerin etkileri hem YSA hem de doğrusal diferansiyel denklemler aracılığıyla matematiksel olarak incelenmiştir. Bu amaçla TÜİK'ten 2005-2023 yıllarına ait elde edilen veriler aynı yıllar için lineer diferansiyel denklem sistemiyle artırılarak YSA analizine uygun hale getirilmiştir. Daha sonra, YSA aktivasyon fonksiyonu ve diferansiyel denklem sisteminin kaba boşanma oranı için performansları karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmada doğrusal ODE'nin çok daha iyi performans gösterdiği gösterilmiş ve öngörülerde bulunulmuştur.
Referanslar
E. Gavcar, E. Noyan ve C. Gavcar, «Boşanmayı etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma (Muğla ili Fethiye ilçesi örneği),» Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, cilt 10, no. 2, pp. 730-745, 2020.
L. Clarke ve A. Berrington, Socio-Demographic Predictors of Divorce. J. Simons, High Divorce Rates: The State of the Evidence on Reasons and Remedies, London: Lord Chancellor's Department, 1998.
TUIK, «Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2023,» [Çevrimiçi]. Available: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2023-53707. [%1 tarihinde erişilmiştir12 10 2024].
İ. ESİNLER ve H. YARALI, «ARTİFİSİYEL NEURAL NETWORK (YAPAY ZEKÂ) İLE ICSI UYGULAMALARINDA GEBELİKLERİN TAHMİN EDİLMESİ,» Uzmanlık Sonrası Eğitim ve Güncel Gelişmeler Dergisi, cilt 3, no. 3, pp. 176-180, 2006.
B. Daşbaşı ve T. Daşbaşı, «MATHEMATICAL MODEL FOR LINEAR PROGRAMMING MINIMIZATION PROBLEM AND IT’S APPLICATION: CHEMICAL FERTILIZER PURCHASE,» Journal of International Social Research, cilt 10, no. 50, 2017.
M. Yavuz, F. Coşar, F. Günay ve F. Özdemir, «A new mathematical modeling of the COVID-19 pandemic including the vaccination campaign,» Open Journal of Modelling and Simulation, cilt 9, no. 3, pp. 299-321, 2021.
B. Daşbaşi ve T. Daşbaşi, «Mathematical analysis of Lengyel-Epstein chemical reaction model by fractional-order differential equation’s system with multi-orders,» International Journal of Science and Engineering Investigations, cilt 6, no. 11, pp. 78-83, 2017.
L. Piper, D. Scolozzi, A. Lay-Ekuakille, P. Vergallo, E. D. Franchis ve G. &. Griffo, «Modeling an artificial pancreas using retarded impulsive differential equation,» %1 içinde In 2013 IEEE International Symposium on Medical Measurements and Applications (MeMeA), May, 2013.
M. S. Fareed, A. Raza, N. Zhao, A. Tariq, F. Younas, G. Ahmed, ... ve M. Aslam, «Predicting divorce prospect using ensemble learning: Support vector machine, linear model, and neural network,» Computational intelligence and neuroscience, cilt 2022, no. 1, p. 3687598, 2022.
M. Yöntem, K. Adem, T. Ilhan ve S. Kılıçarslan, «Divorce prediction using correlation based feature selection and artificial neural networks,» Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, cilt 9, no. 1, pp. 259-273, 2019.
A. Sharma, A. Chudhey ve M. Singh, «Divorce case prediction using machine learning algorithms.,» March 2021.
A. Afthanorhan, A. Mahmud, A. Sapri, N. Aimran, A. Aireen ve A. Rambli, «Prediction of Malaysian women divorce using machine learning techniques,» Malaysian Journal of Computing, cilt 7, no. 2, pp. 1149-1161, 2022.
P. Gambrah ve Y. Adzadu, «Mathematical model of divorce epidemic in Ghana,» International Journal of Statistics and Applied Mathematics, cilt 3, no. 2, pp. 395-401, 2018.
H. Tessema, I. Haruna, S. Osman ve E. Kassa, «A mathematical model analysis of marriage divorce,» Commun. Math. Biol. Neurosci., cilt 2022, no. Article ID: 15, 2022.
C. W. Q. Chang, S. Qureshi, A. Shaikh ve M. Shahani, «Real-Data-Based Study on Divorce Dynamics and Elimination Strategies Using Nonlinear Differential Equations,» Mathematics, cilt 12, no. 16, p. 2552, 2024.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 