KAVŞAK TASARIM-UYGULAMA HATALARININ ANALİZİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Özet

Trafik kazalarının çoğunun kavşaklarda oluşması, kavşak tasarımlarını ve uygulamalarını önemli kılmaktadır. Genel olarak sürücü hatalarından ve alt yapı yetersizliğinden kaynaklanan kazaların önlenmesinde, trafik planlaması içerisinde bulunan kavşakların alt yapı yetersizliği tamamen ortadan kaldırılmalıdır. Yol zemini, sinyal programlanması uyumu, uygun geometrik çözümler, yeterli depolama alanları ve adaların çözümleri, araç-yaya sayımlarının, şerit sayıları ve sinyalize sistem ile uyumu, yatay ve dikey trafik işaretlemeleri, kavşak giriş ve çıkışlarında şerit sayılarının arttırılması - kavşak içi bordürlerin boyanarak görünürlüğün arttırılması, kavşak içi ve öncesi yönlendirme levhaları, yağış sularının hızlı uzaklaştırılması vb. alt yapı yetersizliklerinin ülkemizde çok dikkate alınmadığı ve kavşak kazalarının daha çok sürücü hatalarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu durum, her yönüyle mükemmel tasarlanan ve uygulanan kusursuz kavşaklar için söylenebilir. Ancak gerek ülkemizdeki şehirlerde gerekse Diyarbakır ilimizde kavşakların tasarım ve uygulamalarının mükemmel olduğu söylenemez. Kavşaklar genellikle birleşme düzeyine göre; hemzemin ve katlı-köprülü kavşaklar olarak isimlendirilmektedir. Hemzemin (eş düzey) kavşaklar kendi içerisinde kol adedine göre işaretleme veya adalar ile yapılan yönlendirmeye göre ve trafik kontrol sistemlerine göre ayrılabilmektedir. Katlı kavşaklar ise; farklı zeminlerde yapılmakta, bazen 1-2-3 katlı olabilmektedir. Katlı kavşaklarda zaman zaman karma sistemlerde oluşabilmektedir. Bu durum kavşak tasarım elemanının belirlemelerine ve dizaynına göre değişebilmektedir. Ülkemizde kavşak tasarımcılarının hangi meslekten olduğu ve hangi eğitimi aldıkları hala muammadır. Bu durum ayrıca irdelenmesi gereken bir konudur. Diyarbakır ilinin Bağlar ve Kaya pınar ilçeleri sınırındaki Ceylan kavşağı (Çevlik caddesi-Urfa Yolu) çalışma için seçilmiş olup, ilgili kavşak Diyarbakır ilinin önemli bir merkezi olarak bilinmektedir. Ayrıca Ceylan alışveriş merkezinin burada olması da kavşağı önemli hale getirmektedir. İlgili kavşak, gerekli taşıt ve yaya sayımları yapılarak, kollardan geçen taşıt ve yaya sayılarının, kavşak geometrisi ve sinyalizasyon uyumu, alt yapı ile ilgili sorunlar, emniyet ve güven içinde seyahat, görünürlük, kapasite vb. konularında detaylı olarak incelenecektir. Bulgular değerlendirilerek öneriler getirilecektir.