NEMRUT DAĞI KUVATERNER VOLKANİZMASININ PALEOMANYETİZMASI

Özet

Arap levhası ve Anadolu bloğu arasındaki yakınsama neticesinde bölgede, Bitlis Zargos Sütur Zonu boyunca bir kıta-kıta çarpışması meydana gelmiştir. Çarpışmayı takiben volkanik aktivite Geç Miyosen’de başlamış, bölge genelinde ve Kafkaslara kadar uzanan bir coğrafyada volkanik materyal üretilmiştir. Doğu Anadolu’daki çarpışma kaynaklı volkanizma bölgenin neredeyse üçte ikisini kaplamış ve 1 km kalınlığa kadar ulaşan volkanik ürünler oluşturmuştur. Nemrut Dağı ve civarının Kuvaterner tektonik evrimini belirlemek için Kuvaterner yaşlı ve farklı türdeki volkanik kayaçlardan 11 mevkiden yönlü paleomanyetik karot numuneler toplanmıştır. Paleomanyetik laboratuvar çalışmaları, KANTEK Paleomanyetizma Laboratuvarı'nda, kaya manyetizması çalışmaları ise İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Yılmaz İspir Paleomanyetizma Laboratuvarında gerçekleştirilmiştir. Nemrut Dağı ve çevresindeki Holosen ve Üst Pleyistosen yaşlı mevkilerden elde edilen ortalama mıknatıslanma doğrultularına bakıldığında, saat yönünde ortalama 7.3°'lik bir rotasyon olduğu ve inklinasyon açısının da 60° olduğu gözlenmektedir. Elde edilen bu sonuçlar, ?95 emniyet çemberi (7.7°) de dikkate alındığında bölgede paleomanyetizmanın hassasiyet sınırları içerisinde bir tektonik rotasyonun olmadığı, aynı zamanda Nemrut Dağı’nın, Kuvaterner’den günümüze enlemsel bir harekete maruz kalmadığı ve örnek alınan volkanik kayaçların günümüzde de, oluştuğu enlemde bulunduğu şeklinde yorumlanabilir.