PANDEMİ DÖNEMİNDE VENÖZ SİSTEM HASTALIKLARININ TEDAVİSİ

Özet

Venöz yetmezlik ve derin ven trombozu (DVT) başlıca venöz sistem hastalıklarıdır. DVT ciddi komplikasyonlara hatta ölüme yol açabilen ama tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Günümüzde DVT ve pulmoner embolizm (PE) venöz tromboembolizm (VTE) ortak adıyla anılmaktadır. COVID-19 başlıca solunum sistemini tutmakla birlikte, protrombotik bir seyir göstermesi nedeniyle birçok organda hasara ve VTE gelişmesine de eğilim oluşturmaktadır. COVID-19 geçirip iyileşen hastalarda gerek hastalığın protrombotik seyri gerekse hareketsizlik nedeniyle venöz sistemin olumsuz etkilenmektedir. Çalışmamızda COVID-19 sonrası gelişen venöz sistem hastalıkları ve tedavileri retrospektif olarak gözden geçirilmiştir. COVID-19 geçirdikten sonra venöz yetmezlik ön tanısıyla hastanemize başvuran hastalardan 30’u çalışmamız kapsamına alındı. Hastaların fizik muayene bulguları ve laboratuar parametreleri gözden geçirildi. Tüm olgularda rutin laboratuar tetkikleri yanında radyolojik ve vasküler Doppler ultrasonografik tetkikleri de yapıldı. Çalışma kapsamına giren 30 hastanın 11’i (%36,6) erkek ve 19’u (%63,3) kadındı. Hastaların yaşları 30 ile 79 yıl arasında değişmekte ve ortalama yaşta 59,4±12.77 yıldı. Venöz Doppler ultrasonografik inceleme de tüm hastalarda venöz yetmezlik tespit edildi. Ayrıca, dört olguda DVT de mevcuttu. Hastalarımızın 15’i (%50) hipertansif idi. Hipertansif hastaların beşindeyse diabetes mellitusta eşlik etmekteydi. COVID-19 sonrası gelişen venöz yetmezlik olgularında kombine diosmin ve hesperidin tedavisi tercih edilebilir. Warfarinin şiddetli COVID-19 hastalığında hiçbir olumsuz etkisi gözlenmediği için COVID-19’un tedavisinden sonra gelişen DVT olgularında güvenle kullanılabilinir.