TARİHİ YAPILARDAKİ DOĞAL AYDINLATMA UYGULAMALARI

Özet

Küresel ısınma ve azalan doğal enerji kaynakları bağlamında, binalarda enerji tüketiminin azaltılmasına odaklanmak gerekmektedir. Enerji etkin tasarım çözümlemeleri günümüzde yenilebilir enerji kaynaklarının azalmasından dolayı ön plana çıkmaktadır. Doğal aydınlatma enerjiyi etkin kullanmanın en önemli yollarından biridir. Bir mekandaki görsel konforun sağlanmasında ışık önemli etkiye sahiptir. Günışığı aydınlatması, enerji performansını ve kullanıcıların görsel konforunu iyileştirmek için bir tür pasif stratejidir. İnsan sağlığına, performansına ve verimine katkı sağlamaktadır. Doğal aydınlatmanın uygun şekilde tasarlanması enerji etkin mimari tasarımlarda büyük öneme sahiptir. Binanın aydınlatmasında birincil olarak doğal aydınlatma faktörleri göz önünde bulundurularak tasarımlar yapılmalıdır. İyi bir aydınlatmanın en temel özelliği yeterli düzeyde aydınlık seviyesini sağlayacak şekilde olmasıdır. Kültürel miras yapıları, inşa edildikleri dönemlerde güneş ışığından maksimum düzeyde faydalanma amacıyla farklı tasarım ilkeleri doğrultusunda inşa edilmiştir. Pencere açıklıkları, pencere duvar oranları, çatı pencereleri geçmişten günümüze doğal aydınlatmada önemli rol oynayan tasarım unsurlarıdır. Bu çalışmada Niğde’de seçilmiş olan farklı fonksiyonlara sahip altı farklı tarihi bina örneği doğal aydınlatma tasarım yaklaşımları açısından değerlendirilmiştir. Tarihi yapılarda, farklı boyutlarda pencere açıklıkları veya tepe pencereleri ile aydınlatma gerçekleştirilmiştir. Yapının bulunduğu konum, iklim koşulları, inşa edilirken kullanılan malzeme pencere açıklıklarının boyutlarında etken faktör olmuştur. Çalışmada elde edilen bulguların benzer dönemlerde yapılmış olan benzer bina türleri açısından fikir vereceği düşünülmektedir.