Donax trunculus’ta (Bivalvia: Donacidae) Ovogenezin Sitolojik Özellikleri: Işık Mikroskobu Çalışması

Nadim Yılmazer

doi:10.5281/zenodo.8416106

Yazarlar

Nadim Yılmazer Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Tekirdağ, Türkiye https://orcid.org/0000-0002-9935-9608

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8416106

Anahtar Kelimeler:

Donax trunculus, Ovosit, Ovogenez, Sitoloji

Özet

Donax trunculus Türkiye için ekonomik değeri ve yurtdışına pazarlanma potansiyeli çok yüksek olan bir çift kabuklu türüdür. Kültürlerinin de yapıldığı göz önüne alındığında çift kabukluların üreme biyolojisi ve özellikle de ovogenezi ile ilgili araştırmalar ayrı bir öneme sahiptir. Ovaryum ve ovogenezin sitolojik ve histolojik yönden araştırılması bir canlının üreme sistemi hakkında temel bilgi sağlar. Bu bağlamda bu çalışmada Donax trunculus’un ovogenez süreci ışık mikroskobu düzeyinde araştırılmıştır. Şile (İstanbul) popülasyonuna ait örneklerin ovaryum dokusundan alınan kesitler hematoksilen-eozin (HE) ve fosfotungistik asit-hematoksilen ile boyanmış ve incelenmiştir. Ovogonyumların mitozla sayılarını artırmaları, vitellogenik ovositlerde nukleolar halka oluşumu, nukleus zarı kalınlaşması ve amfinukleolus yapısı gibi sitolojik özellikler ilk kez fotoğraflanabilmiştir. Ovosit folikül hücre ilişkisi her evredeki ovositlerde gözlenmiştir. Ovosit dejenerasyonunun baskın olarak orta ve geç vitellogenik ovositler ile olgun ovositlerde meydana geldiği belirlenmiştir. Donax trunculus’da hem vitellogenez tipini tespit etmek hem de folikül hücrelerinin ovogenezdeki ayrıntılı rolünü açığa çıkarmak için işaretleme teknikleri ve enzim aktivitesine yönelik histokimyasal yöntemlerin kullanılacağı çalışmalar yapılmalıdır.

Referanslar

Al-Mohanna, S.Y., Al-Rukhaıs, L.B. & Meakıns, R.H. (2003). Oogenesis in Amiantis umbonella (Mollusca: Bivalvia) in Kuwait Bay, Kuwait. J Mar Biol Ass U.K. 83, 1065-1072.

Araujo, R. & Ramos, M.A. (1997). Evidence of intrafollicular fertilization in Pisidium amnicum (Müller, 1774) (Mollusca: Bivalvia). Invertebrate Reproduction and Development, 32(3), 267-272.

Bayed, A. (1990). Reproduction de Donax trunculus sur la côte Atlantque marocaine. Cah Biol Mar, 31, 159-169.

Bernard, R.T.F., Davies, B.R. & Hodgson, N. (1988). Reproduction in a brackish-water mytilid: gametogenesis and embryonic development. The Veliger, 30(3), 278-290.

BM (United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division) (2022). World Population Prospects 2022: Summary of Results. UN DESA/POP/2022/TR/NO. 3, United Nations Publication, New York, ABD. 38 sayfa (Erişim tarihi: 27.03.2023).

Chung, E.Y., Park, G. & Kim, B. (1998). Ultrastructure of germ cell development and sexual maturation of the shortnecked clam, Ruditapes phillippinarum (Bivalvia: Veneridae), on the west coast of Korea. The Yellow Sea, 4, 17-29.

Chung, E.Y. & Ryou, D. (2000). Gametogenesis and sexual maturation of the surf clam Mactra veneriformis on the west coast of Korea. Malacologia, 42(1-2), 149-163.

Çolakoğlu, S. (2014). Population structure, growth and production of the wedge clam Donax trunculus (Bivalvia, Donacidae) in the West Marmara Sea, Turkey. Turk J Fish Aquat Sc, 14, 221-230.

De Gaulejac, B., Henry, M. & Vicente, N. (1995). An ultrastructural study of gametogenesis of the marine bivalve Pinna nobilis (Linnaeus 1758) I. Oogenesis. J Moll Stud, 61, 375-392.

De Jong-Brink, M., Boer, H.H. & Joosse, J. (1983). Mollusca. Reproductive biology of invertebrates. Volume I: Oogenesis, oviposition, and oosorption (editörler: K. G. Adiyodi ve R. G. Adiyodi), John Wiley  Sons Ltd., 297-355.

Deval, M.C. (2009). Growth and reproduction of the wedge clam (Donax trunculus) in the Sea of Marmara, Turkey. Journal of Applied Ichthyology, 25, 551-558.

Dorange, G. & Le Pennec, M. (1989). Ultrastructural study of oogenesis and oocytic degeneration in Pecten maximus from the Bay of St. Brieuc. Marine Biology, 103, 339-348.

Eckelbarger, K.J. & Blades-Eckelbarger, P.I. (1989). Ovotestis structure and evidence for heterosynthetic incorporation of yolk precursors in the oocytes of a nudibranch mollusc. Journal of Morphology, 201, 105-118.

Eckelbarger, K.J. (1994). Diversity of metazoan ovaries and vitellogenic mechanisms: Implications for life history theory. Proc Biol Soc Wash, 107(1), 193-218.

Eckelbarger, K.J. & Davis, C.V. (1996). Ultrastructure of the gonad and gametogenesis in the eastern oyster, Crassostrea virginica. I. Ovary and oogenesis. Marine Biology, 127, 79-87.

Eckelbarger, K.J. & Young, C.M. (1999). Ultrastructure of gametogenesis in a chemosynthetic mytilid bivalve (Bathymodiolus childressi) from a bathyal, methane seep environment (northern Gulf of Mexico). Marine Biology, 135, 635-646.

Eversole, A.G. (1989). Gametogenesis and spawning in North American clam populations: implications for culture. Clam mariculture in North America (editörler: J. J. Manzi ve W. Castagna), Elsevier, New York, 75-108.

Ituarte, C. (1997). The role of the follicular epithelium in the oosorption process in Eupera platensis Doello Jurado, 1921 (Bivalvia: Sphaeriidae): A light microscopic approach. The Veliger, 40(1), 47-54.

Longo, F.J., Mathews, L. & Hedgecock, D. (1993). Morphogenesis of maternal and paternal genomes in fertilized oyster eggs (Crassostrea gigas): Effects of cytochalasin B at different periods during meiotic maturation. Biological Bulletin, 185, 197-214.

Morse, M.P. & Zardus, J.D. (1997). Bivalvia. Microscopic Anatomy of Invertebrates. Volume 6A: Mollusca II (editörler: F. W. Harrison ve A. J. Kohn), Wiley-Liss, Inc., 7-118.

Neuberger-Cywiak, L., Achituv, Y. & Mizrahi, L. (1990). The ecology of Donax trunculus Linnaeus and Donax semistriatus Poli from the Mediterranean coast of Israel. J Exp Mar Biol Ecol, 134, 203-220.

Pearse, A.G.E. (1968). Histochemistry. Theoretical and applied. Cilt 1 ve 2. J. A. Churchill, London.

Pipe, R.K. (1987). Oogenesis in the marine mussel Mytilus edulis: an ultrastructural study. Marine Biology, 95, 405-417.

Tirado, C. & Salas, C. (1998). Reproduction and fecundity of Donax trunculus L., 1758 (Bivalvia: Donacidae) in the littoral of Málaga (Southern Spain). Journal of Shellfish Research, 17(1), 169-176.

Wourms, J.P. (1987). Oogenesis. Reproduction of marine invertebrates. Vol. IX. General aspects: seeking unity in diversity (editörler: A. C. Giese, J. S. Pearse ve V. B. Pearse), Blackwell Scientific Publications ve the Boxwood Press, 50-157.

Yılmazer, N. (2005). Donax trunculus (Bivalvia: Donacidae) ovaryumunun morfolojisi ve oogenezinin ince yapısı. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, 125 sayfa.

Young, C.M. (1990). Larval ecology of marine invertebrates: a sesquicentennial history. Ophelia, 32, 1-48.

Zeichen, M.M., Agnesi, S., Mariani, A., Maccaroni, A. & Ardizzone, G.D. (2002). Biology and population dynamics of Donax trunculus L. (Bivalvia: Donacidae) in the South Adriatic Coast (Italy). Estuarine, Coastal and Shelf Science, 54, 971-982.

Donax trunculus’ta (Bivalvia: Donacidae) Ovogenezin Sitolojik Özellikleri: Işık Mikroskobu Çalışması

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Makale Gönder

Dil

Bilgi