COVID-19 İLİŞKİLİ İNMELİ HASTALARIN REHABİLİTASYON SONUÇLARI

Özet

Çalışmanın amacı hastanede yatarak rehabilitasyon programına alınan COVID-19 ilişkili inmeli hastaları klinik özellikler, ambulasyon seviyesi ve fonksiyonel durum açısından incelemek ve rehabilitasyon sonucunda kaydedilen gelişmeleri ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmaya 29 COVID-19 ilişkili inmeli hasta (grup 1) ve 29 COVID-19 öyküsü olmayan inmeli hasta (grup2) dahil edildi. Gruplar demografik ve klinik özellikler, risk faktörleri, inme sonrası bozukluklar ve inme komplikasyonları açısından karşılaştırıldı. Motor fonksiyon Brunnstrom Motor İyileşme Evrelemesi (BMİE) ile, ambulasyon durumu Fonksiyonel Ambulasyon Skalası (FAS) ile, fonksiyonel dizabilite ise Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ) ile değerlendirildi. Her iki grup hastalar BMİE, FBÖ ve FAS evrelerinin tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerleri açısından karşılaştırıldı. Ayrıca grup içi BMİE, FAS, FBÖ değerlerindeki değişim değerlendirildi. COVID 19 inmeli hastalarda akciğer tutulumu ve COVID-19 enfeksiyonu sonrası antikoagulan kullanımı araştırıldı. COVID-19 ilişkili inmeli hastalarda yaş ortalaması istatiksel olarak anlamlı düzeyde düşük (p=0.045), risk faktörlerinden hipertansiyon anlamlı düzeyde az (p=0.016), inme öncesi antikoagulan kullanımı anlamlı düzeyde fazla (p=0.004), derin ven trombozu anlamlı düzeyde fazla (p=0.022) izlendi. COVID-19 geçirmiş hastaların hepsinin akciğer tutulumu vardı. İnme sonrası görülen bozukluklar açısından gruplar arasında fark izlenmedi. Grupların tedavi öncesi ve tedavi sonrası BMİE, FBÖ ve FAS değerlerinin karşılaştırılmasında her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark izlenmedi (p>0,05). İnme sonrası görülen bozukluklar ve tedavi öncesi ve tedavi sonrası BMİE, FBÖ ve FAS değerleri açısından her iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05). Her iki grup içi BMİE, FAS, FBÖ değerlerindeki değişim istatistiksel olarak anlamlı saptandı. Bu çalışmanın sonuçlarına göre COVID-19 ilişkili inme daha genç yaşlarda görülmekte ve derin ven trombozu daha sık rastlanmaktadır. Rehabilitasyon sonrası motor ve fonksiyonel durumda anlamlı gelişmeler görülmektedir. COVID-19 ilişkili inmeli hastalarda rehabilitasyona önem verilmeli, rehabilitasyon süresince derin ven trombozu açından dikkatli davranılmalıdır.